ေနျပည္ေတာ္၊ ေမ ၄
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္သည္ ဧၿပီ ၃၀ ရက္ ညေနပုိင္းတြင္ ပီ႐ူးႏုိင္ငံမွ Mr. Gustavo Meza Cuadra Velasquez ဦးေဆာင္ေသာ ကုလသမဂၢလုံၿခဳံေရးေကာင္စီ မွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္မ်ားကုိ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္ရိပ္သာ အစည္းအေ၀းခန္းမတြင္ လက္ခံေတြ႕ဆုံၿပီးေဆြးေႏြးပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ယခုဆက္လက္၍ ေဆြးေႏြးမႈ ေကာက္ႏႈတ္ ခ်က္မ်ားအား ျဖည့္စြက္ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ထိုသို႔ေတြ႕ဆံုခဲ့ရာတြင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ကုလသမဂၢလံုၿခံဳ ေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားမွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပီ႐ူးႏိုင္ငံသံအမတ္ႀကီး ဦးေဆာင္ေသာ သံအမတ္ႀကီး မ်ားအား ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ လိႈက္လွဲစြာႀကိဳဆုိပါေၾကာင္း၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအၾကားရွိ ဆက္ဆံေရးအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေလ့လာ သည္ပုဂိၢဳလ္မ်ားျဖစ္သည္ဟုသိရွိထားပါေၾကာင္း၊ ယခုအခါ လက္ေတြ႕ေျမျပင္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေျခအေန မွန္မ်ားကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕ေလ့လာခြင့္ရရွိေတာ့မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ သည့္ ေျမျပင္အေျခအေနမွန္မ်ားကို ပိုမိုနားလည္သိရွိခြင့္ရရွိႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း၊ ကိုယ္စား လွယ္မ်ားအေနျဖင့္ သိရွိလိုသည့္အခ်က္မ်ားရွိပါက ျပန္လည္ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္အတြက္ ယခုေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ တာ၀န္ရွိပုဂိၢဳလ္မ်ားကို တက္ေရာက္ေစခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုကဲ့သို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း အားျဖင့္ အျပန္အလွန္ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ႏိုင္ကာ လက္ေတြ႔ အေျခအေနမွန္မ်ားကို ပိုမိုသိရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚေနသည့္ျပႆနာရပ္မ်ားကို ရင္ဆုိင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါေၾကာင္း၊ ကိုယ္စားလွယ္တုိ႔၏ သေဘာထား အျမင္မ်ားကိုလည္း ရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးေပးေစလိုပါေၾကာင္း ဦးစြာေျပာၾကားသည္။
ထုိ႔ေနာက္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ရွိ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ ပီ႐ူးႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကုိယ္စားလွယ္ Mr. Gustavo Meza Cuadra Velasquez က ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတို႔ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕အား ယခုလို လက္္ခံ ေတြ႕ဆံု၍ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိသည့္အတြက္ မ်ားစြာေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း၊ ယခုေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈသည္ လြန္စြာအေရးႀကီးသည့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး မိမိတို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတုိ႔အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ လာရေသာ ဒုကၡသည္ဆုိင္ရာ ျပႆနာရပ္မ်ားသည္ လြန္စြာအေရးႀကီးသည့္ ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆထားပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္ျခင္းမျပဳမီ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ Cox’s Bazar ရွိ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ သြားေရာက္ေတြ႕ ဆံုခဲ့ရာတြင္ ၎ဒုကၡသည္မ်ားထံမွ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားစြာ သိရွိခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔အေနျဖင့္ လူသား ခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အခက္အခဲမ်ားရွိသည္ကိုလည္း မ်က္ျမင္ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ ေတြ႕ဆံုရာတြင္ အဆုိပါဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္အေျခခ်ေနထုိင္လိုသည္ဟု မိမိတို႔အား ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အဆိုပါဒုကၡ သည္မ်ား ျပန္လည္အေျခခ်ေနထုိင္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎တို႔၏ စိတ္ဆႏၵ အေလွ်ာက္ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာေရး၊ လံုၿခံဳစြာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေရးစသည့္အခ်က္မ်ားကို အေလးထား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္လာေရာက္ေန ထိုင္ေရးအတြက္ လံုၿခံဳေရးက႑မ်ားတြင္ မည္ကဲ့သို႔လုပ္ေဆာင္ထားသည္ကို သိရွိလိုပါေၾကာင္း ေျပာၾကား သည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ျပန္လည္ေျပာၾကားရာတြင္ ၎ဒုကၡသည္ မ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး တပ္မေတာ္မွ တိုက္႐ိုက္တာ၀န္ယူလုပ္ ေဆာင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ သေဘာဆႏၵအေလွ်ာက္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာျဖင့္ ျပန္လည္ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးသည္ အေရးႀကီးသည့္အခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႔၏သေဘာဆႏၵအေလွ်ာက္သာ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး အျခားပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ တုိက္တြန္းေျပာၾကား ခ်က္အရ လာေရာက္ ျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္ေစရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔အား ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆိုခံေနရျခင္းမ်ားလည္းရွိပါေၾကာင္း၊ ဥပမာ အားျဖင့္ ၎တို႔ျပန္လည္ေနထုိင္ႏိုင္ေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ARSA အဖြဲ႕မွ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆုိျခင္းမ်ားရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာမည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအား လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ၫႇိႏိႈင္းကာ ပူးေပါင္းကာကြယ္ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎ဒုကၡသည္မ်ား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးမႈ ျဖစ္စဥ္မျဖစ္ပြားမီ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း၌ ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအား သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားလည္း ျဖစ္ပြားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ မႈေၾကာင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၃၀ ရက္အထိ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ၇၂ ဦးေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ၁၃ ဦးဒဏ္ရာရရွိခဲ့ ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ား ဆက္လက္မျဖစ္ပြားေစေရးအတြက္ ၎တုိ႔ဘက္မွ ထိန္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ မိမိတို႔သတ္မွတ္ထားသည့္ ဧရိယာအတြင္း စနစ္တက် ေနထိုင္သြားမည္ဆိုပါက ၎တို႔၏ လံုၿခံဳေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ၎ဒုကၡသည္မ်ား၏ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အခန္းက႑ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တုိက္႐ိုက္တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ ၍ မရပါေၾကာင္း၊ ၎နယ္ေျမေဒသအတြင္း လံုၿခံဳေရးေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းထားၿပီး ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ နယ္စပ္ေဒသရဲတပ္ဖြဲ႕မွ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အား ကာကြယ္ရန္တာ၀န္ရွိသည့္အျပင္ ယင္းနယ္ေျမအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္ခံရမည္ဆုိပါက ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တာ၀န္ရွိ ပါေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရျခင္းမရွိပါက မိမိတို႔ဘက္မွ မည္သည့္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ိဳးကိုမွ လုပ္ေဆာင္ မည္မဟုတ္ပါေၾကာင္း၊ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာမည့္ ဘဂၤါလီမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏လံုၿခံဳေရး ဆုိင္ရာ အခ်က္မ်ားအား စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားရွိသကဲ့သို႔ ေဒသအတြင္းေနထုိင္လ်က္ရွိသည့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ကလည္း ၎တို႔အားျပန္လည္အႏိုင္က်င့္ခံရမည္ကို စိုးရိမ္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ ၎တို႔ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ သဟဇာတျဖစ္ေစေရး ထိန္းသိမ္းကာ ေနထုိင္သြားမည္ ဆုိပါက လံုၿခံဳေရးပိုင္းဆုိင္ရာႏွင့္ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ ပူပန္မႈရွိရန္ လိုအပ္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ကူ၀ိတ္ႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကုိယ္စားလွယ္ Mr. Mansour Alotaibi က မိမိတို႔အေနျဖင့္ Cox’s Bazar ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအား ေလ့လာရာတြင္ အခ်ိန္တို ေတာင္းေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မိသားစုမ်ား၊ အမ်ိဳးသားမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အုိမ်ား၊ ကေလးသူ ငယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရာတြင္ ၎တို႔ အေနျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ထြက္ေျပးရျခင္းမွာ ၎တို႔၏ သြားေရာက္ေနထုိင္လိုသည့္ စိတ္ဆႏၵအရ ထြက္ေျပးလာျခင္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေစ့ေဆာ္မႈမ်ားရွိသည့္အတြက္ ၎တို႔၏ ေဒသအား စြန္႔ခြာထြက္ေျပးလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု မိမိတို႔အား ျပန္လည္ေျပာၾကားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သို႔ ျပန္လည္သြား ေရာက္လိုေသာ္လည္း လံုၿခံဳမႈရွိသည့္ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ိဳး မရွိေသာေၾကာင့္ ျပန္လည္သြား ေရာက္ရန္ မ၀ံ့မရဲျဖစ္ေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ အႀကံျပဳခ်က္အရ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာက႑မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆာင္ရြက္ရမည့္အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ထားရွိခဲ့ ပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါ အႀကံျပဳခ်က္တြင္ တပ္မေတာ္၏အခန္းက႑ကိုလည္း ထည့္သြင္းေရးသားထားပါေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တပ္မေတာ္ဘက္မွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ျခင္း ရွိ/မရွိႏွင့္ ထိုိသုိ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာျမင့္ႏိုင္မည္၊ မည္ကဲ့သို႔ ခံယူခ်က္ထားရွိသည္ စသည့္ အခ်က္မ်ားအား သိရွိလိုပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ ေၾကာက္လန္႔၍ ထြက္ေျပးသြားသည္ဟု ကူ၀ိတ္ ကိုယ္စားလွယ္မွ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎တို႔ အေနျဖင့္ မည္သည့္အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔သြားသည္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းနယ္ေျမေဒသအတြင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္တစ္ႀကိမ္ႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္တစ္ႀကိမ္ စသည္ျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈ သံုးႀကိမ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ျဖစ္စဥ္မ်ားအနက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ သည့္ျဖစ္စဥ္မွာ အဆိုးရြားဆံုးျဖစ္ၿပီး ရဲကင္းစခန္းမ်ား၊ ရဲဌာနခ်ဳပ္စခန္းမ်ား တိုက္ခိုက္ခံရသည့္အျပင္ လူေပါင္းမ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရကာ လက္နက္အမ်ားအျပား ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ ယင္းအေတြ႕အႀကံဳအရ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လျဖစ္စဥ္တြင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ကဲ့သို႔ လံုၿခံဳေရးရဲကင္းစခန္းမ်ားအား စီးနင္း ၀င္ေရာက္ ခဲ့ေသာ္လည္း ထိေရာက္စြာကာကြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည့္အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈမရွိခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔ အေနျဖင့္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အျပစ္မ်ားကို ေၾကာက္ရြံ႕၍ ထြက္ေျပးရျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ ေၾကာက္ရြံ႕၍ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သည္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုတည္းျဖင့္ လံုေလာက္မႈမရွိဟု ထင္ျမင္ မိပါ ေၾကာင္း၊ ၎တို႔အား ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕က ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ျခင္းမရွိပါက သတ္ျဖတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခံရ၍ ထြက္ေျပးသြားျခင္းမ်ားလည္း ရွိႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အေနျဖင့္ စခန္းမ်ား အား တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈမရွိသည့္အတြက္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရာတြင္ ၎တို႔တစ္ဖြဲ႕ တည္း ထြက္ေျပးရန္မျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ က်န္ရွိသည့္လူမ်ားကိုပါ လိုက္ပါထြက္ေျပးေစေရး လံႈ႕ေဆာ္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ အျခားအခ်က္တစ္ခ်က္အေနျဖင့္ Third Party အျဖစ္အျခားႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံသို႕ ထြက္ေျပး ရန္ စည္း႐ံုးျခင္းမ်ိဳးလည္းရွိႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ ၎ဘဂၤါလီမ်ားအေနျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္၍ ေရာက္ရွိလာသည္ကို မည္သူမွ် ေျပာၾကားမည္မဟုတ္ဘဲ မ်ားစြာဒုကၡေရာက္ခဲ့ရၿပီး အႏိုင္က်င့္ခံခဲ့ရသည္ဟု ေျပာၾကားမွသာ ၎တို႔အေပၚ သနားၾကင္နာၿပီး အခြင့္အေရးမ်ား ေပးအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနပါက ျပည္သူမ်ားအား ကာကြယ္ရန္ တာ၀န္ရွိပါေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၅ ရက္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ပြားျခင္းမရွိေတာ့သည့္အတြက္ နယ္ေျမ လံုၿခံဳေရးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအား ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ယခုအခ်ိန္တြင္ အဆုိပါ နယ္ေျမ၏လံုၿခံဳေရးအား ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ဆက္လက္တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနအရ လိုအပ္ပါက အစိုးရ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္သာ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓိကအခ်က္အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေဒသ အတြင္း လံုၿခံဳေရးအား သက္ဆိုင္ရာလံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကသာ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ ကိုယ္စား လွယ္မ်ားအေနျဖင့္ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္၌မ်က္ျမင္ေတြ႕ရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ပြင့္လင္းစြာ ေမးျမန္း စံုစမ္းႏိုင္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကုိယ္စားလွယ္ Mr. Olof Skoog က ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း၌ျဖစ္ပြားေနေသာ လူ႕အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ မ်ားစြာစိုးရိမ္ ပူပန္လ်က္ ရွိပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အပါအ၀င္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ား၏ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လိုၾကၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားအား ထိေရာက္ေသာ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈမ်ား ရွိေစလိုၾကပါေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေဆြေတာ္၏ သေဘာထား အျမင္အား သိရွိလိုပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ က ေျပာၾကားရာတြင္ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ၏ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕မ်ားလာေရာက္ ေရးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာၾကားရမည္ ဆိုပါက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ျပည္တြင္းေရးကိစၥရပ္ တစ္ခုသာျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥရပ္အား ပုံႀကီးခ်ဲ႕ေျပာဆုိလုပ္ကိုင္ၾကသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ပါ၀င္လာသည့္အေျခအေနသုိ႔ ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတို႔ႏုိင္ငံ ဒုတိယသမၼတ ဦးေဆာင္ေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ျဖင့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးခဲ့သည္မ်ားရွိပါေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ မိမိတို႔တပ္မေတာ္မွ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအး၀င္း ဦးေဆာင္ေသာ တပ္မေတာ္စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ျဖင့္လည္း စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးခဲ့ေသာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အခ်က္ အလက္ အမွန္မ်ားသာျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ဘက္မွ စုံစမ္းေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ား ႏွင့္တာ၀န္ရွိသူမ်ားအား အေရးယူမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ အျခားတစ္ဖက္တြင္ မိမိတို႔၏တိုင္းရင္းသား မ်ား သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည့္ကိစၥရပ္မ်ားလည္း ရွိပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ တရားခံမ်ား ထြက္ေျပးေနသည္မ်ား ရွိပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔အထဲမွ ဖမ္းဆီးရမိသူမ်ားလည္းရွိၿပီး အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မ်ားလည္းရွိပါေၾကာင္း၊ အထက္ပါကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတို႔ျပည္တြင္း၌ အခ်က္ အလက္မ်ား စုေဆာင္းထားရွိၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား မိမိတို႔အေနျဖင့္ မ်ားစြာ အေလးထားရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ၿပီး ၎တို႔ လိုလားသည့္ပုံေဖာ္မႈအတုိင္း လုပ္ေဆာင္လာပါက အေျခအေနမ်ဳိးစုံ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ အေနျဖင့္ လိုအပ္သည့္စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားအား ျပည္တြင္း၌ပင္ ျပဳလုပ္ထားရွိၿပီးျဖစ္သျဖင့္ လုံေလာက္ၿပီဟု ယူဆပါေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ မိမိအေနျဖင့္ ယင္းကဲ့သို႔ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ အစိုးရဘက္ ကသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ေပးႏိုင္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
အီေကြတိုရီးယားနယူးဂီနီ ႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ Mr. Anatolio Ndong Mba က နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဌာနတို႔သည္ တပ္မေတာ္၏ႀကီးၾကပ္မႈ ေအာက္တြင္သြယ္၀ိုက္စြာ ရွိေနပါေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ားျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာမည့္ေဒသတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္မွ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းမ်ား ေထာင္ထားသည္ဟု သိရွိရပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာ ခ်ိန္တြင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ေထာင္ထားသည့္ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းမ်ားကို ဒုကၡသည္မ်ား အေနျဖင့္ တက္နင္း မိပါက အႏၲရာယ္ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ မၾကာမီ အခ်ိန္ကာလအတြင္းတြင္ မိုးရာသီေရာက္ရွိေတာ့မည္ျဖစ္၍ ၎ေဒသမ်ားတြင္ ေရႀကီးျခင္း၊ ေလျပင္းတိုက္ခတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္အတြက္ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ သက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ားအေန ျဖင့္ အသက္အႏၲရာယ္မ်ား ႀကဳံေတြ႕ႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ၎ဒုကၡသည္မ်ား ေဘးကင္းလုံၿခဳံစြာျဖင့္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိ လာႏိုင္ရန္အတြက္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု မိမိအေနျဖင့္ ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ ခံအဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည့္ OHCHR ၊ UNDP ၊ UNHCR ၊ WHO ႏွင့္ FAO အဖြဲ႕မ်ားကလည္း ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာမည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ကူညီပံ့ပိုး ေပးရန္ အသင့္ရွိပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိ လာမည့္ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ က႑ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပး ႏိုင္မည္ဟု ယုံၾကည္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ျပန္လည္ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတို႔ အေနျဖင့္ ၎ေဒသတြင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား ေထာင္ထားျခင္းမရွိပါေၾကာင္း၊ အျခားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ေထာင္ထားသည့္ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းမ်ားလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါေၾကာင္း၊ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ျဖစ္စဥ္မ်ဳိး မိမိတို႔အေနျဖင့္ ႏွစ္ႀကိမ္သုံးႀကိမ္ေတြ႕ႀကဳံခဲ့ဘူးပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားျပန္လည္၀င္ေရာက္ လာႏိုင္ရန္အတြက္ ၀င္ေပါက္မ်ား သတ္မွတ္ေပးထားပါေၾကာင္း၊ ၎သတ္မွတ္ထားသည့္ ၀င္ေပါက္မ်ားမွ ၀င္ေရာက္လာၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေပၚပါက မိမိတို႔တြင္ အျပည့္အ၀တာ၀န္ရွိသည္ကို လက္ခံပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔ အေနျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း၀င္ေရာက္လာပါက မည္သည့္အႏၲရာယ္မွရွိ မည္မဟုတ္ ပါေၾကာင္း၊ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာၾကားရမည္ဆိုပါက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားမရွိပါက မိမိတို႔တပ္မေတာ္တြင္ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ တာ၀န္မရွိပါေၾကာင္း၊ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာပါက တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ကာကြယ္ေပးရန္အျပည့္အ၀တာ၀န္ရွိပါေၾကာင္း၊ သာမန္ လုံၿခဳံေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး သာမန္လုံၿခဳံေရးထက္ပိုေသာ ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားတြင္ တပ္မေတာ္မွတာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔တပ္မေတာ္တြင္ တာ၀န္လုံး၀ မရွိဟု မိမိအေနျဖင့္ ျငင္းဆိုေျပာၾကားျခင္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ဆက္လက္ၿပီး တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာသူ မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတို႔ အေနျဖင့္ ၎တို႔လိုအပ္သည့္အကူအညီမ်ားကို ကူညီပံ့ပိုး ေပးရန္အသင့္ရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း၌ လိုအပ္သည့္အကူအညီမ်ားကို ကူညီပံ့ပိုးေပးရန္ အသင့္ရွိပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကရန္ မလိုပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔ အေနျဖင့္ မိမိတို႔၏ဆႏၵအေလ်ာက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပး၍မရပါေၾကာင္း၊ အစိုးရမွ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္လိုအပ္သည္ဟု ေျပာၾကားမွသာ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္၍ ျပည္သူလူထုဒုကၡေရာက္ေနသည့္အခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးခြင့္ရွိပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါကူညီေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ အစိုးရမွခြင့္ျပဳထားပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ဥပေဒအား ေက်ာ္လြန္၍ မည္သည့္ ကိစၥရပ္ကိုမွ် ေဆာင္ရြက္ခြင့္မရွိပါေၾကာင္း ေျပာ ၾကားသည္။
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ ဒုတိယအၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ Ms.Anne Christine Marie Gueguen က ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္သို႔ ေရာက္ရွိ ေနသည့္ဘဂၤါလီဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မ်ားစြာ စိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ၎ဘဂၤါလီဒုကၡသည္မ်ားသည္ ယခုအခ်ိန္၌ ကမၻာေပၚတြင္ ႏုိင္ငံမဲ့လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခုျဖစ္ေနပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢလုံၿခဳံေရးေကာင္စီက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၎ဆုံးျဖတ္ခ်က္အား မိမိတို႔၏ Road Mapအေနျဖင့္ သတ္မွတ္ ထားပါ ေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ Comprehensive Solution အေနျဖင့္ က႑ေပါင္းစုံမွပူးေပါင္း၍ ရရွိလာ သည့္ရလဒ္တစ္ခုကို ရွာေဖြရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ားေနရပ္သို႔ လုံၿခဳံစိတ္ခ်စြာျဖင့္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ လက္ခံေရး ဆုိင္ရာေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို မိမိအေနျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ထိေရာက္ ေသာအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသးသည္ကိုလည္း မိမိတို႔အေနျဖင့္ ေတြ႕ရွိရ ပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ အေဆြေတာ္တို႔အေနျဖင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ UNDP ၊ UNHCR အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္သည္ဟု မိမိအေနျဖင့္ တိုက္တြန္းေျပာၾကား လိုပါ ေၾကာင္း၊ မိမိအေနျဖင့္ အေဆြေတာ္အား ေမးခြန္းႏွစ္ခုေမးလို ပါေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအး၀င္းက စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျပစ္မႈက်ဴး လြန္ခဲ့သူမ်ားကိုလည္း ျပစ္ဒဏ္ သတ္မွတ္ျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု အေဆြေတာ္မွ မိမိတို႔အား ေျပာၾကား ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၎ကိစၥရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သည့္ အဆင့္ရွိ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမည္မွ်အား မည္သည့္ ျပစ္ဒဏ္ မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့သည္ကို မိမိအေနျဖင့္ သိရွိလိုပါေၾကာင္း၊ ေနာင္အနာဂတ္တြင္ ယင္းကဲ့သို႔ကိစၥရပ္မ်ား ထပ္မံျဖစ္ ပြား ျခင္းမရွိေစရန္ အေဆြေတာ္တို႔အေနျဖင့္ မည္ကဲ့သို႔ ကာကြယ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္ကိုလည္း သိရွိလိုပါ ေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္တုိ႕တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ က်ဴးလြန္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ ဟုလည္း မိမိတို႔သိရွိရပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္၍ အျပန္အလွန္ယုံၾကည္မႈ တည္ ေဆာက္ကာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါကိစၥရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္ကဲ့သို႔ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ကို သိရွိလိုပါေၾကာင္း၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာအကူ အညီေပးေရး အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား အေနျဖင့္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ခြင့္မရွိပါေၾကာင္း၊ ၎ေဒသရွိ ဒုကၡသည္မ်ားအား လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ ထားမႈဆိုင္ရာအကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ၎ကိစၥရပ္ မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္ကဲ့သို႔ ေဆာင္ရြက္သြား မည္ကို သိရွိလိုပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
အခ်ိန္ကန္႔သတ္ခ်က္ေၾကာင့္ က်န္ရွိေသာကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလံုးအား တစ္ၿပိဳင္တည္းေမးျမန္းခြင့္ျပဳရာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ Ms. Karen Pierce က မိမိအေနျဖင့္ ၂၀၁၇ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အေဆြေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ ၎ေဒသသို႔ တပ္ဖြဲ႕အင္အား မည္မွ်ေစလႊတ္ခဲ့သည္ကို သိရွိ လိုပါေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္သိရွိၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း မိမိတို႔လုံၿခဳံေရးေကာင္စီသည္ မည္သည့္အၾကမ္းဖက္ မႈမ်ဳိးကိုမွ်လက္မခံပါေၾကာင္း၊ တစ္ဖက္တြင္လည္း တုိက္ခိုက္မႈႏွင့္ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ တိုက္ခိုက္မႈတို႔သည္ အခ်ဳိးညီ၍သဟဇာတ ျဖစ္ရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ယင္းေနာက္ အီသီယိုပီးယားႏုိင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ Mr. Tekeda Alemu က ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိထံသုိ႔ မွ်ေ၀ေပးသည့္အစီရင္ခံစာစာအုပ္တြင္ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္သည့္ဓာတ္ပုံမ်ားကို ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သုိ႔ မွ်ေ၀ေပးသည့္ အတြက္လည္း အထူးပင္ေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးျဖစ္ပြား ခဲ့သည့္အတြက္လည္း မိမိအေနျဖင့္ မ်ားစြာစိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိပါေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္ တို႔အေနျဖင့္ မိမိတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခ်ိန္တြင္ ယင္းကဲ့သို႔ မွ်ေ၀ေပးႏိုင္ျခင္းမွာလည္း အေဆြေတာ္တို႔အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္တစ္ခု ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္လည္း တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ေတြ႕ရွိခဲ့ဘူးျခင္းမရွိသည့္ ဓာတ္ပုံမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္တို႔အေနျဖင့္ မည္ကဲ့သို႔ခံစားေနရ၍ မည္မွ်အထိ တာ၀န္ႀကီးသည္ ကိုလည္း မိမိအေနျဖင့္ နားလည္ခံစားမိပါေၾကာင္း၊ Cox’s Bazar ေဒသသို႔ သြားေရာက္ေလ့လာ ခ်ိန္တြင္ ၎ေဒသတြင္ ေနထုိင္သူမ်ားအေနျဖင့္ ဆိုးရြားလွေသာေ၀ဒနာမ်ား ခံစားရလ်က္ရွိ သည္ကို ေတြ႕ရွိရသျဖင့္ မ်ားစြာ တုန္လႈပ္မိပါေၾကာင္း ၊မိမိတို႔အေနျဖင့္ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိ ခဲ့ရသည္မွာ ကေလးသူငယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ၎တို႔၏ ေျပာဆုိခ်က္မ်ားအား သံသယျဖစ္ရန္အတြက္မ်ားစြာခက္ခဲပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အေဆြေတာ္ ၏ ထင္ျမင္ခ်က္ကိုလည္း သိရွိလိုပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ယင္းေနာက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ဒုတိယအၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ Ms. Kelley Currie က အေဆြေတာ္ အေနျဖင့္ ယခုျဖစ္ပြားေနသည့္ကိစၥရပ္မ်ားအား ျပည္တြင္းေရးကိစၥဟု ေျပာဆိုခဲ့ပါေၾကာင္း၊ လူေပါင္း ၇ သိန္း သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္နိမိတ္ကိုေက်ာ္လြန္၍ အျခားႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိသြားသည့္အတြက္ ယခုကိစၥရပ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကိစၥရပ္ဟု မေခၚဆိုႏိုင္ေတာ့ပါေၾကာင္း၊ ဤကိစၥသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚ သက္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ကိစၥရပ္ အျဖစ္သုိ႔ ေျပာင္းလဲေရာက္ရွိ သြားၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ ျပည္တြင္းေရးကိစၥရပ္တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ မရႏိုင္ေတာ့ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ Mr. Kairat Umarovက အဓမၼျပဳက်င့္မႈမ်ားစြာရွိခဲ့သည္ဟု ၾကားသိခဲ့ရေသာ္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ ျပဳလုပ္သည့္စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတြင္ ျဖစ္စဥ္ ၃ ခုသာရွိသည္ဟု သိရွိရသည့္အတြက္ မိမိတို႔ အေနျဖင့္ စဥ္းစားဖြယ္ရာျဖစ္ေနပါေၾကာင္း၊ အေမရိကန္ကိုယ္စားလွယ္မွ ေဆြးေႏြး ေျပာၾကားခဲ့သည့္အတုိင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွ လူေပါင္း ၇ သိန္းေက်ာ္သည္ အျခားႏိုင္ငံသို႔ ေက်ာ္လြန္ ေရာက္ရွိသြားသည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတည္း၏ ကိစၥရပ္မဟုတ္ဘဲ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာႏွင့္ သက္ဆိုင္ ေသာ ကိစၥရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းမ်ားကို ၾကည့္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ အေဆြေတာ္ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ေနရသည့္ ျပႆနာရပ္မ်ားကို မိမိအေနျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ပါေၾကာင္း၊ မိမိအေနျဖင့္ မည္သူတို႔က ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္/မက်ဴးလြန္သည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာၾကားလိုျခင္းမရွိ ေၾကာင္း၊ ေနရပ္သို႔ ျပန္လည္သြားေရာက္ရန္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနသူမ်ား၏ စိတ္အေျခအေနအား သက္သာ ေစမည့္ နည္းလမ္းကို ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ အတူတကြေပါင္းစည္း လုပ္ကိုင္ေစလိုျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ တစ္ဖက္ ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနသူမ်ားအနက္ အဓမၼက်ဴးလြန္ျခင္းခံခဲ့ရသည္ဟု ေျပာၾကားသူမ်ားမွာ လြန္စြာမ်ားျပားသည့္ အတြက္ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ၎တို႔အား ယံုၾကည္၍မရသည့္ အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ အေဆြေတာ္တို႔အေနျဖင့္ ကုလသမဂၢ၏ ယႏၲရားမ်ားမွ လိုအပ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီး ပူးေပါင္းေျဖရွင္းသြားေစလိုပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ဒုတိယအၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္သူ Mr. Wu Haitao က ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္အၾကား ပိုမိုတည္ၿငိမ္မႈရွိလာသည္ကို မိမိတို႔ အေနျဖင့္ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ၏အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္သို႔ျပန္လည္ေနထုိင္ႏိုင္ေရးပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥရပ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္သာမက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ အတြက္ပါ အေရးႀကီးသည့္ ကိစၥရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတုိ႔ အေနျဖင့္ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာတူလက္မွတ္ေရး ထုိးၿပီးျဖစ္သည္ဟု မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ သိရွိထားပါေၾကာင္း၊ ၎ကိစၥရပ္အေပၚ လွ်င္ျမန္ထိေရာက္သည့္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအား မည္ကဲ့သို႔ျပဳလုပ္မည္ကို မိမိတို႔အေနျဖင့္ ေစာင့္ေမွ်ာ္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ကာ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္သို႔ အလ်င္အျမန္ေရာက္ရွိေရးကို မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥရပ္အား လြန္စြာအေရးႀကီးသည့္ ကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
႐ုရွားႏိုင္ငံမွ ဒုတိယအၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ Mr. Dmitry Polyanskiy က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာ ေရာက္ျခင္းသည္ တရားသူႀကီးမ်ားအျဖစ္ ျပဳလုပ္ရန္လာေရာက္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မိတ္ေဆြမ်ား အျဖစ္ လာေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အေရးပါသည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ေနသည္ကို သိရွိပါေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ ယခုကာလအတြင္း ႏိုင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာ မ်ား၌ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္မ်ားမွ မည္ကဲ့သုိ႔ရွိသည္ကို အေဆြေတာ္အေနျဖင့္ သိရွိလိမ့္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားသည္ မိမိတို႔အား စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားအျဖစ္ ဖန္တီးလ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ စြပ္စြဲေျပာဆုိခ်က္မ်ားအား မည္ကဲ့သို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိစြာ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ကို သိရွိလုိပါေၾကာင္း၊ ယခုကဲ့သို႔ ျပႆနာရပ္မ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္း သည္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုသာမက ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးလ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ မည္သည့္ ကိစၥရပ္သည္မွန္ကန္၍ မည္သည့္ကိစၥရပ္မွာ မွားယြင္းေနေၾကာင္းကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ ေနသည့္အခ်ိန္ကို ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ မည္ကဲ့သို႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမည္ကို သိရွိလုိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ စစ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမွ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ နယ္စပ္တြင္ အင္အားမ်ား ထပ္မံျဖည့္တင္းေနသည္ဟု ေျပာၾကားလာေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အင္အားထပ္မံျဖည့္တင္းေနသည္မွာ မွန္ကန္ပါက မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေန သည္ကို သိရွိလိုပါေၾကာင္း၊ နယ္စပ္ေဒသအား လံုၿခံဳမႈရွိေသာေဒသ ျဖစ္ေစလိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အင္အား ျဖည့္တင္းျခင္း ဟုတ္/မဟုတ္ သိရွိလုိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ဘိုလစ္ဗီးယားႏိုင္ငံမွ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ Mr. Sacha Sergio Liorentty Soliz က မိမိတို႔၏ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၃ ႏိုင္ငံျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ၁၉၃ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မ်ားစြာစိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ လက္ရွိ အေျခအေနမွ ပိုမိုဆိုးရြားသြားမည္ကို စိုးရိမ္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားျခင္းဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈကိစၥရပ္တစ္ခုတည္းေၾကာင့္သာမဟုတ္ဘဲ ၎တုိ႔အေနျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈတုိ႔ အေပၚ ယိမ္းယိုင္သြား မည္ကို ပိုမိုစိုးရိမ္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔၏ေဒသျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ျပန္လာမည့္လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ စာရြက္ စာတမ္းျဖည့္စြက္မႈမမွန္ကန္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ အခက္အခဲျဖစ္ေနသည္ကို နားလည္ရန္ခက္ခဲေနပါေၾကာင္း ေျပာၾကား သည္။
ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ ေမးျမန္းေဆြးေႏြးမႈမ်ားအေပၚ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ျပန္လည္ ေျပာၾကားရာတြင္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္ မ်ားအေနျဖင့္ ယခုကဲ့သို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာၾကားသည့္အတြက္ မ်ားစြာေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိအေနျဖင့္ မည္သည့္ႏိုင္ငံဟူ၍ ရည္ၫႊန္းျခင္းမရွိဘဲ ၿခံဳငံုေျဖၾကားသြား မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးယူမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိတို႔ တပ္မေတာ္တြင္ တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒဟူ၍ ျပဌာန္းထားၿပီး အဆုိပါအက္ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းသူမ်ားအားလံုးကို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ် ေလွ်ာ့ေပါ့၍ အျပစ္ေပးသည္ဟူ၍မရိွခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မိမိအေနျဖင့္ အဓမၼျပဳက်င့္သည့္ အမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အနည္းငယ္ ေျပာၾကားလိုပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ ေသာ ေၾကာင့္ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ၊ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္အမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သုိ႕မွ် ခြင့္မလႊတ္သည့္ ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိတို႕ေကာက္ယူထားသည့္ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး၌ အရပ္ဘက္ႏွင့္စစ္ဘက္တုိ႕တြင္ျဖစ္ပြား ခဲ့သည့္ အဓမၼျပဳက်င့္မႈစုစုေပါင္း ၁၁၁၆ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အဆုိပါအမႈမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္မွ ၁၆ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ကာ အရပ္ဘက္မွ ၁၁၀၀ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ စစ္ဘက္မွ အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့သူမ်ားကို ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ ၂၀ အထိ ခ်မွတ္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ထုိ႕ျပင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရွိ တရား႐ံုးတြင္ တုိင္တန္းခဲ့သည့္ အဓမၼျပဳက်င့္မႈစုစုေပါင္း ၁၄၂၂ မႈျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီး စစ္ဘက္မွ ၁၇ မႈပါ၀င္ခဲ့ရာ အဆုိပါ က်ဴးလြန္သူမ်ားကိုလည္း ေထာင္ဒဏ္ ၂၀ ႏွစ္ခ်မွတ္၍ အျပစ္ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ထုိ႕ေနာက္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႕ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားက ၎တုိ႕အား ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ အဓမၼျပဳက်င့္မႈရွိခဲ့သည္ဟု ေျပာဆုိေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႕ အဓမၼျပဳက်င့္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ပါက ၎တုိ႕အား ျပန္လည္ တုိင္ၾကားရန္ႏွင့္ တုိင္ၾကားမႈမ်ား အားလုံးကို အေရးယူေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒ အျဖစ္တာ၀န္ယူေဆာင္ ရြက္လ်က္ရွိသည့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ေကာ္မတီကလည္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့္ရွ္ႏုိင္ငံဘက္တြင္ တရားစြဲဆုိသည္ ျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဘက္တြင္ တုိင္ၾကား သည္ျဖစ္ေစ မိမိတို႕အေနျဖင့္ ၎တို႕တုိင္ၾကားပါက အမႈဖြင့္စစ္ေဆးသြားၿပီး အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သို႕ရာတြင္ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခု အခ်ိန္အထိ တုိင္ၾကားမႈမရွိေသးပါေၾကာင္း၊ အဓမၼျပဳက်င့္မႈကို မည္သည့္ ႏုိင္ငံကမွ် လက္ခံျခင္းမရွိသည့္ အတြက္ ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္နာေစရန္ ပိုမုိခ်ဲ႕ကားေျပာတတ္ၾကသည့္ အခ်က္ကိုမႈ အေဆြေတာ္တုိ႕ အေနျဖင့္ ထည့္သြင္းစဥ္းစား ရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ထုိ႕ျပင္ အဆုိပါအမႈကိစၥသည္ မိမိတုိ႕ႏုိင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လံုး၀ ဆက္စပ္မႈမရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္အေနျဖင့္လည္း အဆုိပါအမႈကိစၥျဖစ္ပြားမႈကို လံုး၀ လက္ခံျခင္းမရွိပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါကိစၥရပ္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနမႈအေပၚ အစိုးရကေၾကညာထားၿပီး ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ ေပးသြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ျဖစ္စဥ္တုိ႕တြင္ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအး၀င္း ေခါင္းေဆာင္သည့္အဖြဲ႕က စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္တြင္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားအား ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ျခင္း၊ ရြာမ်ားသို႕ ၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ျခင္း စသည့္တုိ႕ ျပဳလုပ္ရာတြင္ တိုက္ခိုက္သူ အနည္းဆံုး အင္အား ၆၀၀၀ မွ အမ်ားဆံုး ၁၀၀၀၀ ၾကားရွိမည္ဟု ခန္႕မွန္း ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕အေနျဖင့္ သက္ေသေပါင္း ၃၂၀၀ ေက်ာ္ကို စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး ၈၀၀ ေက်ာ္ကလည္း စာျဖင့္ေရးသား၍ ထြက္ဆုိခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၎တုိ႕၏ ထြက္ဆုိခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ လူေပါင္း ၆၀၀၀ ႏွင့္ ၁၀၀၀၀ ၾကား အၾကမ္းဖက္မႈ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ပါေၾကာင္း ေျပာၾကား သည္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံမွ အၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္ Ms. Karen Pierce က အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈ မ်ားအား ျပန္လည္ တုိက္ခုိက္ရာတြင္ အင္အားမည္မွ်သံုးစြဲခဲ့သည္ကို သိရွိလုိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတုိ႕အေနျဖင့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္သူမ်ားကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းရန္အတြက္ အနည္းဆံုး ၎တုိ႕ႏွင့္ တူညီသည့္ အင္အားသံုးစြဲလိမ့္မည္ဟု အမ်ားစုက တြက္ဆၾကလိမ့္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိအေနျဖင့္ အဆိုပါကိစၥရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာမွ တာ၀န္ရွိ သူမ်ားအား အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆြးေႏြးေျပာၾကားခဲ့ဖူးပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္ယူသည့္အခ်ိန္တြင္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္သူမ်ား၏ အင္အားထက္ မ်ားစြာနည္းပါးသည့္ အင္အား ကုိသာ သံုးစြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ကိန္းဂဏန္းအားျဖင့္ ေျပာၾကားရမည္ဆုိပါက ၎တုိ႕၏ အနည္းဆံုး အင္အားျဖစ္ေသာ လူဦးေရ ၆၀၀၀ ထက္ပင္မ်ားစြာ နည္းပါးပါေၾကာင္း၊ အတိအက်ေျပာရမည္ဆုိပါက မိမိတို႕တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အင္အား ၁၀၀၀ ေက်ာ္ကိုသာအသံုးျပဳခဲ့ၿပီး အမ်ားဆံုးအင္အား ၂၀၀၀ အထက္ ပိုမိုအသံုးျပဳခဲ့ျခင္းမရွိပါေၾကာင္း၊ မိိမိတုိ႕အေနျဖင့္ အင္အား ၁၀၀၀ ႏွင့္ ၂၀၀၀ ၾကားကိုသာ အသံုးျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕အေနျဖင့္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားထံသို႕ အစီရင္ခံစာ စာအုပ္ကို ေပးအပ္ ထားပါေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္တုိ႕အေနျဖင့္ ေလ့လာဖတ္႐ႈႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ အဆုိပါအစီရင္ခံစာ စာအုပ္တြင္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္သူတုိ႕၏ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ဓာတ္ပံုမ်ားကုိလည္း ထည့္သြင္းေပးထားပါေၾကာင္း၊ စာအုပ္မ်ားအျပင္ Memory Stick ကိုလည္း ထည့္သြင္းေပးထားၿပီး အဆုိပါပစၥည္းမ်ားတြင္ ပါရွိေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားျဖစ္ၿပီး အေဆြေတာ္တုိ႕အား တရား၀င္ေပးအပ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဆုိပါမွတ္တမ္းမ်ားထဲတြင္ ၎တုိ႕၏ ရက္စက္သည့္လုပ္ရပ္မ်ားစြာကို ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕ အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာကို အျပည့္ အစံုထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားကို သတင္းအေမွာင္ခ်ထားျခင္း ခံခဲ့ရသည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ သို႕ျဖစ္၍ မိမိတုိ႕ ထုတ္ျပန္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကုိ ႏုိင္ငံတကာမွ ရရွိခဲ့ျခင္း မရွိပါေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ တြင္ အေရးယူသည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အမႈ ၃ ခုသာ ရွိသည့္အတြက္ မိမိတို႕လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈ နည္းပါးလ်က္ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတုိ႕ အေနျဖင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆး၍ေဖာ္ထုတ္ ႏိုင္သည့္ ျပစ္မႈအားလံုးကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕အေရးယူခဲ့သည့္ ေနာက္ဆံုးျပစ္မႈမွာ လူ သတ္မႈျဖစ္ၿပီး က်ဴးလြန္ခဲ့သူ ၇ ဦးကိုလည္း ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္စီခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သည္ဟု ေပၚေပါက္ပါက မိမိတို႕အေနျဖင့္ လံုး၀ခြင့္လႊတ္ေပးျခင္းမရွိဘဲ အျပစ္ေပးသြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ကိစၥရပ္သာမက တစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ျဖစ္ပြား ခဲ့သည့္ကိစၥရပ္မ်ားတြင္လည္း မိမိတိုိ႔တပ္မေတာ္က ျပစ္မႈမ်ားစြာ က်ဴးလြန္လ်က္ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားေနၾကပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕အေနျဖင့္ တပ္မေတာ္အေပၚ စြပ္စြဲထားသည့္ စြပ္စြဲ ခ်က္အားလံုးကို စစ္ေဆးခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ထုိသို႕စစ္ေဆး၍ အျဖစ္မွန္ေပၚ ေပါက္ပါက က်ဴးလြန္သူမ်ားအားလံုးကို အေရးယူအျပစ္ေပးခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ထုိသို႕ အျပစ္က်ဴးလြန္ျခင္း ကိုလည္း လံုး၀ခြင့္မလႊတ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတုိ႕ တပ္မေတာ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကုိယ္စားျပဳသည့္ တပ္မေတာ္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ကာကြယ္ရန္တာ၀န္ရွိသည့္ တပ္မေတာ္ျဖစ္သည့္အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ကုိယ္စားျပဳသည့္ တပ္မေတာ္ျဖစ္သည့္ အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္၍မရ ဆုိသည့္အခ်က္ကို ေကာင္းစြာနားလည္သေဘာေပါက္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားကို ႏုိင္ငံတကာက သတင္း အမွားမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ကာ မိမိတို႕အေပၚတြင္ ေျပာဆုိမႈမ်ားရွိခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း၊ သို႕ျဖစ္ပါ၍ အေဆြေတာ္တုိ႕အေနျဖင့္ မိမိတုိ႕ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အခ်က္ အလက္မ်ားကို ေသခ်ာစြာဖတ္႐ႈေစလုိပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကုိယ္စားျပဳသည့္ တပ္မေတာ္ျဖစ္ၿပီး မိမိကိုယ္တုိင္မွာလည္း တပ္မေတာ္၏ အႀကီးအကဲ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိတုိ႕ႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံ၏ ေခါင္းေဆာင္သမၼတရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ သမၼတ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္တြင္သာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္သည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအစိုးရ၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္သာရွိသည္ဟု ေျပာၾကားလုိပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ဥပေဒက ေပးအပ္ထားသည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသာရွိၿပီး ဥပေဒကို ေက်ာ္လြန္၍ မည္သည့္ အရာကိုမွ် လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္မရွိပါေၾကာင္း၊ သို႕ရာတြင္ မိမိတုိ႕တပ္မေတာ္အေပၚ အမ်ားစုက နားလည္မႈလြဲမွားေနသည္ကို ေတြ႕ရွိေနရပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ဆက္လက္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသို႕ ထြက္ေျပးသြားသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ျပန္လည္လက္ခံေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတုိ႕ အေနျဖင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၃ ရက္မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၿပီဟု ေျပာၾကားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ သို႕ရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္မွ တုံ႕ျပန္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ မ်ားစြာ ေႏွာင္ေႏွးမႈရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္တုိ႕အေနျဖင့္ အေစာပိုင္းတြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ အတုိင္း စာရြက္စာတမ္းျဖည့္စြက္ရာ၌ အခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္စံုမႈမရွိသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဟူေသာ အခ်က္မွာလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကားတြင္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ သေဘာတူညီ ခ်က္အရ အခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္စံုစြာ ေပးအပ္ရမည္ဟု ပါရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕အေနျဖင့္ စိစစ္၍မရရွိႏိုင္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ မည္ကဲ့သို႕ လက္ခံေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိနားလည္ သေဘာေပါက္ ရန္လုိအပ္ပါ ေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကားတြင္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ အတုိင္း လက္ခံသြားရန္ အဆင္သင့္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အေဆြေတာ္တုိ႕အေနျဖင့္ ေမလ ၁ ရက္တြင္သြား ေရာက္ၾကည့္႐ႈမည္ဆုိပါက ျပန္လည္လက္ခံရန္အတြက္ ျပင္ဆင္ ထားၿပီးျဖစ္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ထို႕ျပင္ အေဆြေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ လုိက္လံ ၾကည့္႐ႈ႐ံုသာမက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကုိ တုိက္႐ိုက္ေတြ႕ဆံု၍ စိတ္ႀကိဳက္ေမးျမန္းႏိုင္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတို႕အေနျဖင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသို႕ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာ ၾကားထားၿပီး ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕အေနျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက စိုးရိမ္ပူပန္ေနသည့္ တပ္ျပင္ဆင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္္၍ ျပဳလုပ္ထားျခင္းမရွိပါေၾကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ စိုးရိမ္မႈလြန္ကဲကာ ထုိကဲ့သို႕ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု မိမိအေနျဖင့္ ထင္ျမင္ ယူဆမိပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံတုိ႕အၾကားတြင္ သံုးႏုိင္ငံထိစပ္ေနသည့္ နယ္စပ္ေဒသရွိပါေၾကာင္း၊ အဆုိပါေနရာတြင္ လက္နက္ကိုင္ ေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႕အစည္း ရွိသည့္အတြက္ မိမိတို႕၏ တပ္မ်ားရွိေနသည့္အခ်က္မွာ မွန္ကန္ပါေၾကာင္း၊ သုိ႕ရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပတ္သက္သည့္ နယ္ေျမမ်ားတြင္ မိမိတို႕၏တပ္မ်ား မရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႕အေနျဖင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာ တူညီခ်က္ကို ခ်ဳိးေဖာက္၍ မည္သည့္ ကိစၥရပ္ကိုမွ် လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအားလံုး မွတ္တမ္းတင္ထားရွိပါေၾကာင္း၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ မိမိတုိ႕ႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရရွိ သည့္အခ်ိန္မွစ၍ ယေန႕အခ်ိန္အထိ တပ္မေတာ္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားအားလံုးကို ေရးမွတ္ထားသည့္မွတ္တမ္းမ်ားရွိပါေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ျပည္သူလူထုအေပၚတြင္ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္မႈမ်ားရွိပါက အဆုိပါျပစ္မႈမ်ားအေပၚတြင္ ျပန္လည္အေရးယူခံရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႕၏သမုိင္းကို မိမိတို႕ ကိုယ္တုိင္ေရးထုိး သြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ လြန္ခဲ့သည့္ ၅ ႏွစ္အတြင္း ျပစ္မႈမ်ားကို ျပန္လည္ေရြးထုတ္ၿပီး ေျပာၾကားလုိပါေၾကာင္း၊ အရပ္ဘက္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအေပၚတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈအတြက္ တာ၀န္ရွိသည့္ တပ္မမွဴး ၁ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ မိမိကိုယ္ကို ခုခံ ကာကြယ္မႈျဖစ္ေသာ္လည္း လူသတ္မႈဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္ လည္းရွိပါေၾကာင္း၊ ထုိ႕ျပင္ အရပ္ဘက္ တုိင္းရင္းသား ၁ ဦးကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္အတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္၊ နာက်င္ေအာင္လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အင္းဒင္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လူသတ္မႈေၾကာင့့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္စီခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားရွိခဲ့ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ မိမိတုုိ႕တပ္မေတာ္သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သူမ်ားအား ခြင့္လႊတ္ ေပးျခင္းမရွိသည္ကို ေဖာ္ျပေနပါေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားအားလံုးကို သတင္းမ်ားထုတ္ျပန္ေပးလ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ သို႕ရာတြင္ အဆုိပါသတင္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာသို႕ ေရာက္ရွိသည့္အခါ သတင္းအမွားမ်ားျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း၊ အဆုိပါ သတင္း အမွားမ်ား အေပၚတြင္ အေျခခံ၍ ေရးသားသည့္အတြက္ အစီရင္ခံစာမ်ားမွာလည္း မွားယြင္းေန သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါသတင္းမ်ားအေပၚတြင္ ခ်င့္ခ်ိန္၍ သံုးသပ္ေဆာင္ရြက္ ေပးေစလုိပါေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံကိုယ္စားျပဳ တပ္မေတာ္ျဖစ္သည့္အတြက္ စည္းကမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တင္းၾကပ္စြာ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွ ဒုတိယ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္က ရခုိင္ျပည္နယ္ကိစၥရပ္သည္ International Issue ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျပႆနာမ်ားသည္ ျပည္တြင္း၌သာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္အတြက္ ျပည္တြင္းေရးကိစၥကို အေျခခံ၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီမ်ားအေနျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လိုအပ္သည့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္သည္မ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က မိမိေဆြးေႏြးေျပာၾကား ခဲ့သည့္အခ်က္မ်ား သည္ မိမိတို႔၏အေျခ အေနမွန္မ်ားအား ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈအရ အကူ အညီေပးေရးကိစၥရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတို႔အေနျဖင့္လက္ခံခဲ့ပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ အဆိုပါေဒသတြင္ ေနထိုင္ သူမ်ားအား အကူအညီေပးအပ္ရာတြင္ တန္းတူညီမွ် ရွိေစရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေဒသခံတိုင္းရင္း သားမ်ား၏ လိုလားခ်က္မ်ားမွာ မ်ားစြာအေရးႀကီးပါေၾကာင္း၊ ၎တို႔၏လုိလားခ်က္ မ်ားအား အေလးထားေဆာင္ရြက္မွသာ လုပ္ငန္းမ်ားေအာင္ျမင္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ ေမလ ၁ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္၌ လိုလားခ်က္အတိုင္း ေျပာဆိုမည့္အစား ၎တို႔အား ေသခ်ာစြာ ေမးျမန္းေစလိုေၾကာင္း၊ မည္သည့္ကန္႔သတ္ခ်က္မွ် ထားရွိျခင္းမရွိပါေၾကာင္း၊ မည္သည့္ေနရာသို႔မဆို သြားေရာက္ႏိုင္ၿပီး မည္သူ႕ကိုမဆို ေမးျမန္းႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိၿပီး မွန္ကန္စြာေဆာင္ရြက္ သြားေစလိုေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံတြင္လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈ ျပႆနာမ်ား၊ ျငင္းခံုေနသည့္ ျပႆနာမ်ားအား ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးစြာ ေနထိုင္သြားလိုပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ေလွ်ာက္လွမ္းေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ေအးခ်မ္းမႈရွိၿပီး ျပည္သူမ်ားမွ စိတ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ ေကာင္းမြန္ ေအာင္လုပ္ေဆာင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားအား မိမိတို႔တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ မ်ားစြာလိုလားပါ သည္ဟု ျပန္လည္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
(Unicode Version)
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီအမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များနှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ
နေပြည်တော်၊ မေ ၄
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ဧပြီ ၃၀ ရက် ညနေပိုင်းတွင် ပီရူးနိုင်ငံမှ Mr. Gustavo Meza Cuadra Velasquez ဦးဆောင်သော ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ မှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များကို နေပြည်တော်ရှိ ဘုရင့်နောင်ရိပ်သာ အစည်းအဝေးခန်းမတွင် လက်ခံတွေ့ဆုံပြီးဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ ယခုဆက်လက်၍ ဆွေးနွေးမှု ကောက်နှုတ် ချက်များအား ဖြည့်စွက်ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
ထိုသို့တွေ့ဆုံခဲ့ရာတွင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံ ရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်များနှင့်ခေါင်းဆောင်များ၊ ပီရူးနိုင်ငံသံအမတ်ကြီး ဦးဆောင်သော သံအမတ်ကြီး များအား မြန်မာ့တပ်မတော်မှ လှိုက်လှဲစွာကြိုဆိုပါကြောင်း၊ ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအကြားရှိ ဆက်ဆံရေးအခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်၍ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်များကို လေ့လာ သည်ပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်သည်ဟုသိရှိထားပါကြောင်း၊ ယခုအခါ လက်တွေ့မြေပြင်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော အခြေအနေ မှန်များကို မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့လေ့လာခွင့်ရရှိတော့မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း၌ ဖြစ်ပွားခဲ့ သည့် မြေပြင်အခြေအနေမှန်များကို ပိုမိုနားလည်သိရှိခွင့်ရရှိနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါကြောင်း၊ ကိုယ်စား လှယ်များအနေဖြင့် သိရှိလိုသည့်အချက်များရှိပါက ပြန်လည်ဆွေးနွေးနိုင်ရန်အတွက် ယခုဆွေးနွေးပွဲသို့ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များကို တက်ရောက်စေခဲ့ကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်း အားဖြင့် အပြန်အလှန် အမြင်ချင်းဖလှယ်နိုင်ကာ လက်တွေ့ အခြေအနေမှန်များကို ပိုမိုသိရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ဖြစ်ပေါ်နေသည့်ပြဿနာရပ်များကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ပါကြောင်း၊ ကိုယ်စားလှယ်တို့၏ သဘောထား အမြင်များကိုလည်း ရင်းနှီးပွင့်လင်းစွာ ဆွေးနွေးပေးစေလိုပါကြောင်း ဦးစွာပြောကြားသည်။
ထို့နောက် နယူးယောက်မြို့ရှိ ကုလသမဂ္ဂလုံခြံုရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ပီရူးနိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Mr. Gustavo Meza Cuadra Velasquez က ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား ယခုလို လက််ခံ တွေ့ဆုံ၍ အမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေးခွင့်ရရှိသည့်အတွက် များစွာကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊ ယခုတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုသည် လွန်စွာအရေးကြီးသည့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး မိမိတို့အနေဖြင့် မြန်မာ နိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတို့အကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်စဉ်များကြောင့် ပေါ်ပေါက် လာရသော ဒုက္ခသည်ဆိုင်ရာ ပြဿနာရပ်များသည် လွန်စွာအရေးကြီးသည့် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆထားပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသို့လာရောက်ခြင်းမပြုမီ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ Cox’s Bazar ရှိ ဒုက္ခသည်များနှင့် သွားရောက်တွေ့ ဆုံခဲ့ရာတွင် ၎င်းဒုက္ခသည်များထံမှ သတင်းအချက်အလက်များစွာ သိရှိခဲ့ပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် လူသား ချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခက်အခဲများရှိသည်ကိုလည်း မျက်မြင်တွေ့ရှိခဲ့ရပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ တွေ့ဆုံရာတွင် အဆိုပါဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်အခြေချနေထိုင်လိုသည်ဟု မိမိတို့အား ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပါကြောင်း၊ မိမိတို့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြံုရေးကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ အဆိုပါဒုက္ခ သည်များ ပြန်လည်အခြေချနေထိုင်ရေး ကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ စိတ်ဆန္ဒ အလျှောက် ပြန်လည် ရောက်ရှိလာရေး၊ လုံခြံုစွာနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ ပြန်လည်ရောက်ရှိရေးစသည့်အချက်များကို အလေးထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ မြန်မာ့ တပ်မတော်အနေဖြင့် ဒုက္ခသည်များ ပြန်လည်လာရောက်နေ ထိုင်ရေးအတွက် လုံခြံုရေးကဏ္ဍများတွင် မည်ကဲ့သို့လုပ်ဆောင်ထားသည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြား သည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ပြန်လည်ပြောကြားရာတွင် ၎င်းဒုက္ခသည် များ၏ လုံခြံုရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး တပ်မတော်မှ တိုက်ရိုက်တာဝန်ယူလုပ် ဆောင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ ဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ သဘောဆန္ဒအလျှောက် ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာဖြင့် ပြန်လည် နေထိုင်နိုင်ရေးသည် အရေးကြီးသည့်အချက်တစ်ချက်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏သဘောဆန္ဒအလျှောက်သာ လာရောက်ခြင်းဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အခြားပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ယောက်၏ တိုက်တွန်းပြောကြား ချက်အရ လာရောက် ခြင်းမျိုးမဖြစ်စေရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အား ခြိမ်းခြောက် ပြောဆိုခံနေရခြင်းများလည်းရှိပါကြောင်း၊ ဥပမာ အားဖြင့် ၎င်းတို့ပြန်လည်နေထိုင်နိုင်ရေး နှင့်ပတ်သက်၍ ARSA အဖွဲ့မှ ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုခြင်းများရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာမည့် ဒုက္ခသည်များအား လုံခြံုရေးဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများနှင့် ညှိနှိုင်းကာ ပူးပေါင်းကာကွယ်ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းဒုက္ခသည်များ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးမှု ဖြစ်စဉ်မဖြစ်ပွားမီ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း၌ ဘင်္ဂါလီအကြမ်းဖက်သမားများက မြန်မာတိုင်းရင်းသားများအား သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်စဉ်များလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ် မှုကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၃၀ ရက်အထိ မြန်မာတိုင်းရင်းသား ရ၂ ဦးသေဆုံးခဲ့ရပြီး ၁၃ ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့ ပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်များ ဆက်လက်မဖြစ်ပွားစေရေးအတွက် ၎င်းတို့ဘက်မှ ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိအခြေအနေတွင် မိမိတို့သတ်မှတ်ထားသည့် ဧရိယာအတွင်း စနစ်တကျ နေထိုင်သွားမည်ဆိုပါက ၎င်းတို့၏ လုံခြံုရေးအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုရှိမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော် အနေဖြင့် ၎င်းဒုက္ခသည်များ၏ လုံခြံုရေးဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍနှင့်ပတ်သက်ပြီး တိုက်ရိုက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက် ၍ မရပါကြောင်း၊ ၎င်းနယ်မြေဒေသအတွင်း လုံခြံုရေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် တပ်ဖွဲ့များကိုလည်း ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းထားပြီး ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ နယ်စပ်ဒေသရဲတပ်ဖွဲ့မှ တာဝန်ယူဆောင်ရွက် လျက်ရှိကြောင်း၊ သို့သော် မိမိတို့တပ်မတော် အနေဖြင့် နိုင်ငံတော်အား ကာကွယ်ရန်တာဝန်ရှိသည့်အပြင် ယင်းနယ်မြေအတွင်းရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများကိုလည်း ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရမည်ဖြစ် သောကြောင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရမည်ဆိုပါက ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ရှိ ပါကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းမရှိပါက မိမိတို့ဘက်မှ မည်သည့်လုပ်ဆောင်မှုမျိုးကိုမှ လုပ်ဆောင် မည်မဟုတ်ပါကြောင်း၊ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာမည့် ဘင်္ဂါလီများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏လုံခြံုရေး ဆိုင်ရာ အချက်များအား စိုးရိမ်ပူပန်မှုများရှိသကဲ့သို့ ဒေသအတွင်းနေထိုင်လျက်ရှိသည့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ကလည်း ၎င်းတို့အားပြန်လည်အနိုင်ကျင့်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ ယင်းအချက် နှင့်ပတ်သက်၍ ကိုယ်စားလှယ်များက ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ၎င်းတို့နှစ်ဖက်စလုံးမှ သဟဇာတဖြစ်စေရေး ထိန်းသိမ်းကာ နေထိုင်သွားမည် ဆိုပါက လုံခြံုရေးပိုင်းဆိုင်ရာနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ် ပူပန်မှုရှိရန် လိုအပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။
ကူဝိတ်နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Mr. Mansour Alotaibi က မိမိတို့အနေဖြင့် Cox’s Bazar ရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းများအား လေ့လာရာတွင် အချိန်တို တောင်းသော်လည်း ဒုက္ခသည်မိသားစုများ၊ အမျိုးသားများ၊ အမျိုးသမီးများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ကလေးသူ ငယ်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ရပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် ၎င်းတို့ အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ထွက်ပြေးရခြင်းမှာ ၎င်းတို့၏ သွားရောက်နေထိုင်လိုသည့် စိတ်ဆန္ဒအရ ထွက်ပြေးလာခြင်းမဟုတ်ပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ဖွယ်ကောင်းသော စေ့ဆော်မှုများရှိသည့်အတွက် ၎င်းတို့၏ ဒေသအား စွန့်ခွာထွက်ပြေးလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု မိမိတို့အား ပြန်လည်ပြောကြားခဲ့ပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ သို့ ပြန်လည်သွား ရောက်လိုသော်လည်း လုံခြံုမှုရှိသည့် စိတ်ခံစားချက်မျိုး မရှိသောကြောင့် ပြန်လည်သွား ရောက်ရန် မဝံ့မရဲဖြစ်နေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ကိုဖီအာနန်ကော်မရှင်၏ အကြံပြုချက်အရ လုံခြံုရေးဆိုင်ရာကဏ္ဍများနှင့်ပတ်သက်၍ ဆောင်ရွက်ရမည့်အကြံပြုချက်များ ထားရှိခဲ့ ပါကြောင်း၊ အဆိုပါ အကြံပြုချက်တွင် တပ်မတော်၏အခန်းကဏ္ဍကိုလည်း ထည့်သွင်းရေးသားထားပါကြောင်း၊ ယင်းအချက်နှင့် ပတ်သက်၍ တပ်မတော်ဘက်မှ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင် ရွက်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိနှင့် ထိိုသို့ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် အချိန်မည်မျှကြာမြင့်နိုင်မည်၊ မည်ကဲ့သို့ ခံယူချက်ထားရှိသည် စသည့် အချက်များအား သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် ကြောက်လန့်၍ ထွက်ပြေးသွားသည်ဟု ကူဝိတ် ကိုယ်စားလှယ်မှ ပြောကြားခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့ အနေဖြင့် မည်သည့်အကြောင်းပြချက်ကြောင့် ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်သွားသည်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ယင်းနယ်မြေဒေသအတွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင်တစ်ကြိမ်နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်တစ်ကြိမ် စသည်ဖြင့် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု သုံးကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပါကြောင်း၊ ဖြစ်စဉ်များအနက် ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ သည့်ဖြစ်စဉ်မှာ အဆိုးရွားဆုံးဖြစ်ပြီး ရဲကင်းစခန်းများ၊ ရဲဌာနချုပ်စခန်းများ တိုက်ခိုက်ခံရသည့်အပြင် လူပေါင်းများစွာ သတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရကာ လက်နက်အများအပြား ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါကြောင်း၊ ယင်းအတွေ့အကြံုအရ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လဖြစ်စဉ်တွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဖြစ်စဉ်ကဲ့သို့ လုံခြံုရေးရဲကင်းစခန်းများအား စီးနင်း ၀င်ရောက် ခဲ့သော်လည်း ထိရောက်စွာကာကွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည့်အတွက် အောင်မြင်မှုမရှိခဲ့ပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့ အနေဖြင့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ခဲ့သည့် အပြစ်များကို ကြောက်ရွံ့၍ ထွက်ပြေးရခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှ နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားသည့် ဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် ကြောက်ရွံ့၍ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သည်ဟူသော အကြောင်းပြချက်တစ်ခုတည်းဖြင့် လုံလောက်မှုမရှိဟု ထင်မြင် မိပါ ကြောင်း၊ ၎င်းတို့အား ARSA အကြမ်းဖက်အဖွဲ့က ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခြင်းမရှိပါက သတ်ဖြတ်ပစ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခံရ၍ ထွက်ပြေးသွားခြင်းများလည်း ရှိနိုင်ပါကြောင်း၊ ARSA အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အနေဖြင့် စခန်းများ အား တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ရာတွင် အောင်မြင်မှုမရှိသည့်အတွက် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရာတွင် ၎င်းတို့တစ်ဖွဲ့ တည်း ထွက်ပြေးရန်မဖြစ်နိုင်သဖြင့် ကျန်ရှိသည့်လူများကိုပါ လိုက်ပါထွက်ပြေးစေရေး လှုံ့ဆော်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါကြောင်း၊ အခြားအချက်တစ်ချက်အနေဖြင့် Third Party အဖြစ်အခြားနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေး ရန် စည်းရုံးခြင်းမျိုးလည်းရှိနိုင်ပါကြောင်း၊ ၎င်းဘင်္ဂါလီများအနေဖြင့် ပျော်ရွှင်၍ ရောက်ရှိလာသည်ကို မည်သူမျှ ပြောကြားမည်မဟုတ်ဘဲ များစွာဒုက္ခရောက်ခဲ့ရပြီး အနိုင်ကျင့်ခံခဲ့ရသည်ဟု ပြောကြားမှသာ ၎င်းတို့အပေါ် သနားကြင်နာပြီး အခွင့်အရေးများ ပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက် မှုများ ဖြစ်ပွားနေပါက ပြည်သူများအား ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၅ ရက်နောက်ပိုင်းမှစ၍ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပွားခြင်းမရှိတော့သည့်အတွက် နယ်မြေ လုံခြံုရေးဆောင်ရွက်နေသည့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအား ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပါကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် အဆိုပါ နယ်မြေ၏လုံခြံုရေးအား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် လုံခြံုရေးအခြေအနေအရ လိုအပ်ပါက အစိုးရ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်သာ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိကအချက်အနေဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ဒေသ အတွင်း လုံခြံုရေးအား သက်ဆိုင်ရာလုံခြံုရေးအဖွဲ့အစည်းများကသာ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ ကိုယ်စား လှယ်များအနေဖြင့် ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပွားရာဒေသများသို့ ရောက်ရှိချိန်၌မျက်မြင်တွေ့ရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ပွင့်လင်းစွာ မေးမြန်း စုံစမ်းနိုင်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ဆွီဒင်နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Mr. Olof Skoog က မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း၌ဖြစ်ပွားနေသော လူ့အခွင့် အရေး ချိုးဖောက်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂလုံခြံုရေးကောင်စီအနေဖြင့် များစွာစိုးရိမ် ပူပန်လျက် ရှိပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂလုံခြံုရေးကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်အပါအဝင် လုံခြံုရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိသော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို အကောင် အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လိုကြပြီး ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများအား ထိရောက်သော တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုများ ရှိစေလိုကြပါကြောင်း၊ ယင်းအချက်နှင့် ပတ်သက်၍ အဆွေတော်၏ သဘောထား အမြင်အား သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် က ပြောကြားရာတွင် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့များလာရောက် ရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောကြားရမည် ဆိုပါက ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောတွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်စဉ်များသည် မိမိတို့၏ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စရပ် တစ်ခုသာဖြစ်ပါကြောင်း၊ ယင်းကိစ္စရပ်အား ပုံကြီးချဲ့ပြောဆိုလုပ်ကိုင်ကြသဖြင့် နိုင်ငံတကာမှ ပါ၀င်လာသည့်အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွင်းတွင် ဖြစ်ပွား ခဲ့သော ဖြစ်စဉ်များနှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့နိုင်ငံ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဆောင်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မရှင်အဖွဲ့ဖြင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည်များရှိပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် မိမိတို့တပ်မတော်မှ ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အေးဝင်း ဦးဆောင်သော တပ်မတော်စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ဖြင့်လည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ် ခဲ့ပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သောတွေ့ရှိချက်များသည် အမှန်တကယ် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အချက် အလက် အမှန်များသာဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့ဘက်မှ စုံစမ်းတွေ့ရှိချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများ နှင့်တာဝန်ရှိသူများအား အရေးယူမှုများပြုလုပ်ခဲ့ပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် အခြားတစ်ဖက်တွင် မိမိတို့၏တိုင်းရင်းသား များ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့်ကိစ္စရပ်များလည်း ရှိပါကြောင်း၊ ယင်းကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူ တရားခံများ ထွက်ပြေးနေသည်များ ရှိပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အထဲမှ ဖမ်းဆီးရမိသူများလည်းရှိပြီး အရေးယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်များလည်းရှိပါကြောင်း၊ အထက်ပါကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့ပြည်တွင်း၌ အချက် အလက်များ စုဆောင်းထားရှိပြီးဖြစ်ပါကြောင်း၊ ယင်းအချက်အလက်များအား မိမိတို့အနေဖြင့် များစွာ အလေးထားရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ အချို့အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ပြီး ၎င်းတို့ လိုလားသည့်ပုံဖော်မှုအတိုင်း လုပ်ဆောင်လာပါက အခြေအနေမျိုးစုံ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့ အနေဖြင့် လိုအပ်သည့်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများအား ပြည်တွင်း၌ပင် ပြုလုပ်ထားရှိပြီးဖြစ်သဖြင့် လုံလောက်ပြီဟု ယူဆပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် မိမိအနေဖြင့် ယင်းကဲ့သို့ဆုံးဖြတ်ချက်ပေးရန် မဖြစ်နိုင်ပါကြောင်း၊ အစိုးရဘက် ကသာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ပေးနိုင်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
အီကွေတိုရီးယားနယူးဂီနီ နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Mr. Anatolio Ndong Mba က နယ်စပ်ရေးရာ ၀န်ကြီးဌာနနှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဌာနတို့သည် တပ်မတော်၏ကြီးကြပ်မှု အောက်တွင်သွယ်ဝိုက်စွာ ရှိနေပါကြောင်း၊ ဒုက္ခသည်များပြန်လည် ၀င်ရောက်လာမည့်ဒေသတွင် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ မြေမြှုပ်မိုင်းများ ထောင်ထားသည်ဟု သိရှိရပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ သိန်းပေါင်းများစွာသော ဒုက္ခသည်များ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာ ချိန်တွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်ထောင်ထားသည့် မြေမြှုပ်မိုင်းများကို ဒုက္ခသည်များ အနေဖြင့် တက်နင်း မိပါက အန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါကြောင်း၊ မကြာမီ အချိန်ကာလအတွင်းတွင် မိုးရာသီရောက်ရှိတော့မည်ဖြစ်၍ ၎င်းဒေသများတွင် ရေကြီးခြင်း၊ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်အတွက် ကလေးသူငယ်များနှင့် သက်ကြီး ရွယ်အိုများအနေ ဖြင့် အသက်အန္တရာယ်များ ကြုံတွေ့နိုင်ပါကြောင်း၊ မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် ၎င်းင်းဒုက္ခသည်များ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာဖြင့် ပြန်လည်ရောက်ရှိ လာနိုင်ရန်အတွက် လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု မိမိအနေဖြင့် ယုံကြည်ပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂလက်အောက် ခံအဖွဲ့များဖြစ်သည့် OHCHR ၊ UNDP ၊ UNHCR ၊ WHO နှင့် FAO အဖွဲ့များကလည်း ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမည့် ဒုက္ခသည်များအား ကူညီပံ့ပိုး ပေးရန် အသင့်ရှိပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် ပြန်လည်ရောက်ရှိ လာမည့်ဒုက္ခသည်များအတွက် အပြုသဘောဆောင်သည့် ကဏ္ဍဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေး နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ပြန်လည်ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့ အနေဖြင့် ၎င်းဒေသတွင် မြေမြှုပ်မိုင်းများ ထောင်ထားခြင်းမရှိပါကြောင်း၊ အခြားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှ ထောင်ထားသည့် မြေမြှုပ်မိုင်းများလည်း ဖြစ်နိုင်ပါကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်တွင်လည်း ယင်းကဲ့သို့ဖြစ်စဉ်မျိုး မိမိတို့အနေဖြင့် နှစ်ကြိမ်သုံးကြိမ်တွေ့ကြုံခဲ့ဘူးပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် နယ်စပ်ဒေသတွင် ဒုက္ခသည်များပြန်လည်ဝင်ရောက် လာနိုင်ရန်အတွက် ၀င်ပေါက်များ သတ်မှတ်ပေးထားပါကြောင်း၊ ၎င်းသတ်မှတ်ထားသည့် ၀င်ပေါက်များမှ ၀င်ရောက်လာပြီး အန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်ပါက မိမိတို့တွင် အပြည့်အဝတာဝန်ရှိသည်ကို လက်ခံပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့ အနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည့်လမ်းကြောင်းအတိုင်းဝင်ရောက်လာပါက မည်သည့်အန္တရာယ်မှရှိ မည်မဟုတ် ပါကြောင်း၊ လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောကြားရမည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း၌ လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်မှု များမရှိပါက မိမိတို့တပ်မတော်တွင် လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ တာဝန်မရှိပါကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက် မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက တပ်မတော်အနေဖြင့် ကာကွယ်ပေးရန်အပြည့်အဝတာဝန်ရှိပါကြောင်း၊ သာမန် လုံခြုံရေး နှင့်ပတ်သက်၍ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး သာမန်လုံခြုံရေးထက်ပိုသော ဆောင်ရွက်မှု များတွင် တပ်မတော်မှတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်တွင် တာဝန်လုံးဝ မရှိဟု မိမိအနေဖြင့် ငြင်းဆိုပြောကြားခြင်းမဟုတ်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ဆက်လက်ပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသူ များနှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့ အနေဖြင့် ၎င်းတို့လိုအပ်သည့်အကူအညီများကို ကူညီပံ့ပိုး ပေးရန်အသင့်ရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း၌ လိုအပ်သည့်အကူအညီများကို ကူညီပံ့ပိုးပေးရန် အသင့်ရှိပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ကြောင့်ကြရန် မလိုပါကြောင်း၊ သို့သော် မိမိတို့ အနေဖြင့် မိမိတို့၏ဆန္ဒအလျောက် ကူညီဆောင်ရွက်ပေး၍မရပါကြောင်း၊ အစိုးရမှ တပ်မတော်အနေဖြင့် ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးရန်လိုအပ်သည်ဟု ပြောကြားမှသာ မိမိတို့အနေဖြင့် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရပါကြောင်း၊ သို့သော် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်၍ ပြည်သူလူထုဒုက္ခရောက်နေသည့်အချိန်တွင် မိမိတို့အနေဖြင့် ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးခွင့်ရှိပါကြောင်း၊ အဆိုပါကူညီဆောင်ရွက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ အစိုးရမှခွင့်ပြုထားပါကြောင်း၊ မိမိတို့ တပ်မတော်အနေဖြင့် ဥပဒေအား ကျော်လွန်၍ မည်သည့် ကိစ္စရပ်ကိုမျှ ဆောင်ရွက်ခွင့်မရှိပါကြောင်း ပြော ကြားသည်။
ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ ဒုတိယအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Mrs.Anne Christine Marie Gueguen က ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့အနေဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်သို့ ရောက်ရှိ နေသည့်ဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည်များနှင့်ပတ်သက်၍ များစွာ စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ ၎င်းဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည်များသည် ယခုအချိန်၌ ကမ္ဘာပေါ်တွင် နိုင်ငံမဲ့လူ့အဖွဲ့ အစည်းတစ်ခုဖြစ်နေပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ခုထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါကြောင်း၊ ၎င်းဆုံးဖြတ်ချက်အား မိမိတို့၏ Road Mapအနေဖြင့် သတ်မှတ် ထားပါ ကြောင်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်ကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ Comprehensive Solution အနေဖြင့် ကဏ္ဍပေါင်းစုံမှပူးပေါင်း၍ ရရှိလာ သည့်ရလဒ်တစ်ခုကို ရှာဖွေရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ဒုက္ခသည်များနေရပ်သို့ လုံခြုံစိတ်ချစွာဖြင့် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာရေးနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုက္ခသည်များ ပြန်လည် လက်ခံရေး ဆိုင်ရာဆောင်ရွက်ချက်များကို မိမိအနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြုပါကြောင်း၊ သို့သော်လက်ရှိအချိန်အထိ ထိရောက် သောအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသေးသည်ကိုလည်း မိမိတို့အနေဖြင့် တွေ့ရှိရ ပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် UNDP ၊ UNHCR အဖွဲ့များနှင့် အရှိန်အဟုန်မြှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်သည်ဟု မိမိအနေဖြင့် တိုက်တွန်းပြောကြား လိုပါ ကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် အဆွေတော်အား မေးခွန်းနှစ်ခုမေးလို ပါကြောင်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ်အရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အေးဝင်းက စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးလုပ်ငန်းများအား ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ပြစ်မှုကျူး လွန်ခဲ့သူများကိုလည်း ပြစ်ဒဏ် သတ်မှတ်ခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ဟု အဆွေတော်မှ မိမိတို့အား ပြောကြား ခဲ့ပါကြောင်း၊ ၎င်းကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့် အဆင့်ရှိ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူမည်မျှအား မည်သည့် ပြစ်ဒဏ် များ ချမှတ်ခဲ့သည်ကို မိမိအနေဖြင့် သိရှိလိုပါကြောင်း၊ နောင်အနာဂတ်တွင် ယင်းကဲ့သို့ကိစ္စရပ်များ ထပ်မံဖြစ် ပွား ခြင်းမရှိစေရန် အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် မည်ကဲ့သို့ ကာကွယ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ကိုလည်း သိရှိလိုပါ ကြောင်း၊ အဆွေတော်တို့တပ်မတော် အနေဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန် ဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည် ဟုလည်း မိမိတို့သိရှိရပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂတွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှု တည် ဆောက်ကာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် ကုလသမဂ္ဂနှင့် ပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့် ပတ်သက်၍ မည်ကဲ့သို့ ဆက်လက်ဆောင်ရွက် သွားမည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူ အညီပေးရေး အဖွဲ့ အစည်းများ အနေဖြင့်လည်း ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ သွားရောက်ခွင့်မရှိပါကြောင်း၊ ၎င်းဒေသရှိ ဒုက္ခသည်များအား လူသားချင်း စာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ပေးရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ၎င်းကိစ္စရပ် များနှင့်ပတ်သက်၍ မည်ကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်သွား မည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
အချိန်ကန့်သတ်ချက်ကြောင့် ကျန်ရှိသောကိုယ်စားလှယ်များအားလုံးအား တစ်ပြိုင်တည်းမေးမြန်းခွင့်ပြုရာ ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Ms. Karen Pierce က မိမိအနေဖြင့် ၂၀၁၇ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၅ ရက် ဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ အဆွေတော်တို့ အနေဖြင့် ၎င်းဒေသသို့ တပ်ဖွဲ့အင်အား မည်မျှစေလွှတ်ခဲ့သည်ကို သိရှိ လိုပါကြောင်း၊ အဆွေတော်သိရှိပြီးဖြစ်သည့်အတိုင်း မိမိတို့လုံခြုံရေးကောင်စီသည် မည်သည့်အကြမ်းဖက် မှုမျိုးကိုမျှလက်မခံပါကြောင်း၊ တစ်ဖက်တွင်လည်း တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပြန်လည်တုန့်ပြန် တိုက်ခိုက်မှုတို့သည် အချိုးညီ၍သဟဇာတ ဖြစ်ရန်လိုအပ်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ယင်းနောက် အီသီယိုပီးယားနိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် Mr. Teketa Alemu က ပြောကြားရာတွင် မိမိထံသို့ မျှဝေပေးသည့်အစီရင်ခံစာစာအုပ်တွင် ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်သည့်ဓာတ်ပုံများကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ မျှဝေပေးသည့် အတွက်လည်း အထူးပင်ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ဖြစ်စဉ်မျိုးဖြစ်ပွား ခဲ့သည့်အတွက်လည်း မိမိအနေဖြင့် များစွာစိတ်မကောင်း ဖြစ်မိပါကြောင်း၊ အဆွေတော် တို့အနေဖြင့် မိမိတို့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးချိန်တွင် ယင်းကဲ့သို့ မျှဝေပေးနိုင်ခြင်းမှာလည်း အဆွေတော်တို့အတွက် အကျိုးအမြတ်တစ်ခု ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့်လည်း တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ တွေ့ရှိခဲ့ဘူးခြင်းမရှိသည့် ဓာတ်ပုံများကို တွေ့မြင်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် မည်ကဲ့သို့ခံစားနေရ၍ မည်မျှအထိ တာဝန်ကြီးသည် ကိုလည်း မိမိအနေဖြင့် နားလည်ခံစားမိပါကြောင်း၊ Cox’s Bazar ဒေသသို့ သွားရောက်လေ့လာ ချိန်တွင် ၎င်းဒေသတွင် နေထိုင်သူများအနေဖြင့် ဆိုးရွားလှသောဝေဒနာများ ခံစားရလျက်ရှိ သည်ကို တွေ့ရှိရသဖြင့် များစွာ တုန်လှုပ်မိပါကြောင်း ၊မိမိတို့အနေဖြင့် အများဆုံးတွေ့ရှိ ခဲ့ရသည်မှာ ကလေးသူငယ်များဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ပြောဆိုချက်များအား သံသယဖြစ်ရန်အတွက်များစွာခက်ခဲပါကြောင်း၊ ယင်းကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ အဆွေတော် ၏ ထင်မြင်ချက်ကိုလည်း သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ယင်းနောက် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ဒုတိယအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သူ Ms. Kelley Currie က အဆွေတော် အနေဖြင့် ယခုဖြစ်ပွားနေသည့်ကိစ္စရပ်များအား ပြည်တွင်းရေးကိစ္စဟု ပြောဆိုခဲ့ပါကြောင်း၊ လူပေါင်း ရ သိန်း သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်ကိုကျော်လွန်၍ အခြားနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိသွားသည့်အတွက် ယခုကိစ္စရပ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စရပ်ဟု မခေါ်ဆိုနိုင်တော့ပါကြောင်း၊ ဤကိစ္စသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးနှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ် သက်ရောက်လာနိုင်သည့်ကိစ္စရပ် အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲရောက်ရှိ သွားပြီဖြစ်ပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စရပ်တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်၍ မရနိုင်တော့ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ကာဇက်စတန်နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သူ Mr. Kairat Umarovက အဓမ္မပြုကျင့်မှုများစွာရှိခဲ့သည်ဟု ကြားသိခဲ့ရသော်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ပြုလုပ်သည့်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွင် ဖြစ်စဉ် ၃ ခုသာရှိသည်ဟု သိရှိရသည့်အတွက် မိမိတို့ အနေဖြင့် စဉ်းစားဖွယ်ရာဖြစ်နေပါကြောင်း၊ အမေရိကန်ကိုယ်စားလှယ်မှ ဆွေးနွေး ပြောကြားခဲ့သည့်အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှ လူပေါင်း ရ သိန်းကျော်သည် အခြားနိုင်ငံသို့ ကျော်လွန် ရောက်ရှိသွားသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်း၏ ကိစ္စရပ်မဟုတ်ဘဲ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာနှင့် သက်ဆိုင် သော ကိစ္စရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်သည့် ဓာတ်ပုံမှတ်တမ်းများကို ကြည့်ရှုခြင်းအားဖြင့် အဆွေတော်ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်း နေရသည့် ပြဿနာရပ်များကို မိမိအနေဖြင့် နားလည်သဘောပေါက်ပါကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် မည်သူတို့က ပြစ်မှုကျူးလွန်သည်/မကျူးလွန်သည်နှင့်ပတ်သက်၍ ပြောကြားလိုခြင်းမရှိ ကြောင်း၊ နေရပ်သို့ ပြန်လည်သွားရောက်ရန် ကြောက်ရွံ့နေသူများ၏ စိတ်အခြေအနေအား သက်သာ စေမည့် နည်းလမ်းကို ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းနှင့် အတူတကွပေါင်းစည်း လုပ်ကိုင်စေလိုခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ တစ်ဖက် နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသူများအနက် အဓမ္မကျူးလွန်ခြင်းခံခဲ့ရသည်ဟု ပြောကြားသူများမှာ လွန်စွာများပြားသည့် အတွက် မိမိတို့အနေဖြင့် ၎င်းတို့အား ယုံကြည်၍မရသည့် အနေအထားမျိုး ဖြစ်နေပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ယန္တရားများမှ လိုအပ်သည့်နေရာများတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ပူးပေါင်းဖြေရှင်းသွားစေလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။တရုတ်နိုင်ငံမှ ဒုတိယအမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်သူ Mr. Wu Haitao က မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနယ်စပ်အကြား ပိုမိုတည်ငြိမ်မှုရှိလာသည်ကို မိမိတို့ အနေဖြင့်တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂလုံခြံုရေး ကောင်စီ၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှ တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသော ဒုက္ခသည်များ နေရပ်သို့ပြန်လည်နေထိုင်နိုင်ရေးပင် ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ယင်းကိစ္စရပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက်သာမက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ အတွက်ပါ အရေးကြီးသည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတို့ အနေဖြင့် ယင်းကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ သဘောတူလက်မှတ်ရေး ထိုးပြီးဖြစ်သည်ဟု မိမိတို့အနေဖြင့် သိရှိထားပါကြောင်း၊ ၎င်းကိစ္စရပ်အပေါ် လျှင်မြန်ထိရောက်သည့် အကောင် အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မှုများအား မည်ကဲ့သို့ပြုလုပ်မည်ကို မိမိတို့အနေဖြင့် စောင့်မျှော်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများပြုလုပ်ကာ ဒုက္ခသည်များ နေရပ်သို့ အလျင်အမြန်ရောက်ရှိရေးကို မိမိတို့အနေဖြင့် မျှော်လင့်ပါကြောင်း၊ ယင်းကိစ္စရပ်အား လွန်စွာအရေးကြီးသည့် ကိစ္စတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ် ထားပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ရုရှားနိုင်ငံမှ ဒုတိယအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သူ Mr. Dmitry Polyanskiy က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာ ရောက်ခြင်းသည် တရားသူကြီးများအဖြစ် ပြုလုပ်ရန်လာရောက်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မိတ်ဆွေများ အဖြစ် လာရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါ၀င်ဆောင်ရွက် နေသည်ကို သိရှိပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ယခုကာလအတွင်း နိုင်ငံတကာ သတင်းမီဒီယာ များ၌ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်ပတ်သက်၍ ရေးသားဖော်ပြချက်များမှ မည်ကဲ့သို့ရှိသည်ကို အဆွေတော်အနေဖြင့် သိရှိလိမ့်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ စွပ်စွဲချက်များသည် မိမိတို့အား စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ ကိစ္စရပ်များအဖြစ် ဖန်တီးလျက်ရှိပါကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ စွပ်စွဲပြောဆိုချက်များအား မည်ကဲ့သို့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစွာ ဖြေရှင်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ ပြဿနာရပ်များ ဖြစ်ပွားနေခြင်း သည် မြန်မာ့ တပ်မတော်၏ ဂုဏ်သိက္ခာကိုသာမက မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိပါးလျက်ရှိပါကြောင်း၊ မည်သည့် ကိစ္စရပ်သည်မှန်ကန်၍ မည်သည့်ကိစ္စရပ်မှာ မှားယွင်းနေကြောင်းကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရန် လိုအပ် နေသည့်အချိန်ကို ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည့်အတွက် မည်ကဲ့သို့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း၊ မိမိတို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းမှ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် နယ်စပ်တွင် အင်အားများ ထပ်မံဖြည့်တင်းနေသည်ဟု ပြောကြားလာကြောင်း၊ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် အင်အားထပ်မံဖြည့်တင်းနေသည်မှာ မှန်ကန်ပါက မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် လုပ်ဆောင်နေ သည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း၊ နယ်စပ်ဒေသအား လုံခြံုမှုရှိသောဒေသ ဖြစ်စေလိုသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အင်အား ဖြည့်တင်းခြင်း ဟုတ်/မဟုတ် သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ဘိုလစ်ဗီးယားနိုင်ငံမှ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သူ Mr. Sacha Sergio Liorentty Soliz က မိမိတို့၏ လုံခြံုရေးကောင်စီကို နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၃ နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါကြောင်း၊ အဆိုပါ ၁၉၃ နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ များစွာစိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ လက်ရှိ အခြေအနေမှ ပိုမိုဆိုးရွားသွားမည်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားခြင်းဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုကိစ္စရပ်တစ်ခုတည်းကြောင့်သာမဟုတ်ဘဲ ၎င်းတို့အနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုတို့ အပေါ် ယိမ်းယိုင်သွား မည်ကို ပိုမိုစိုးရိမ်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ဒေသဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံသို့ပြန်လာမည့်လုပ်ငန်းစဉ်တွင် စာရွက် စာတမ်းဖြည့်စွက်မှုမမှန်ကန်သည့် အတွက်ကြောင့် အခက်အခဲဖြစ်နေသည်ကို နားလည်ရန်ခက်ခဲနေပါကြောင်း ပြောကြား သည်။
ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များ၏ မေးမြန်းဆွေးနွေးမှုများအပေါ် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်က ပြန်လည် ပြောကြားရာတွင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင် များအနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောကြားသည့်အတွက် များစွာကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် မည်သည့်နိုင်ငံဟူ၍ ရည်ညွှန်းခြင်းမရှိဘဲ ခြံုငုံဖြေကြားသွား မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ပထမအချက်အနေဖြင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် အရေးယူမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ မိမိတို့ တပ်မတော်တွင် တပ်မတော်အက်ဥပဒေဟူ၍ ပြဌာန်းထားပြီး အဆိုပါအက်ဥပဒေနှင့် ငြိစွန်းသူများအားလုံးကို အရေးယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်း၊ မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ လျှော့ပေါ့၍ အပြစ်ပေးသည်ဟူ၍မရှိခဲ့ပါကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် အဓမ္မပြုကျင့်သည့် အမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အနည်းငယ် ပြောကြားလိုပါကြောင်း၊ မိမိတို့ မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို ယုံကြည်ကိုးကွယ်သည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ် သော ကြောင့် အဓမ္မပြုကျင့်မှု၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများအပေါ် ကျူးလွန်သည့်အမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သို့မျှ ခွင့်မလွှတ်သည့် နိုင်ငံလည်းဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့ကောက်ယူထားသည့် မှတ်တမ်းများအရ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံး၌ အရပ်ဘက်နှင့်စစ်ဘက်တို့တွင်ဖြစ်ပွား ခဲ့သည့် အဓမ္မပြုကျင့်မှုစုစုပေါင်း ၁၁၁၆ မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အဆိုပါအမှုများတွင် တပ်မတော်မှ ၁၆ မှုဖြစ်ပွားခဲ့ကာ အရပ်ဘက်မှ ၁၁၀၀ မှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် စစ်ဘက်မှ အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့သူများကို ထောင်ဒဏ်နှစ် ၂၀ အထိ ချမှတ်ခဲ့ပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ တရားရုံးတွင် တိုင်တန်းခဲ့သည့် အဓမ္မပြုကျင့်မှုစုစုပေါင်း ၁၄၂၂ မှုဖြစ်ပွား ခဲ့ပြီး စစ်ဘက်မှ ၁၇ မှုပါ၀င်ခဲ့ရာ အဆိုပါ ကျူးလွန်သူများကိုလည်း ထောင်ဒဏ် ၂၀ နှစ်ချမှတ်၍ အပြစ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ် ကြောင်း ပြောကြားသည်။
ထို့နောက် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ဆက်လက်ပြောကြားရာတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးရောက်ရှိနေသည့် ဒုက္ခသည်များက ၎င်းတို့အား မြန်မာ့ တပ်မတော်မှ အဓမ္မပြုကျင့်မှုရှိခဲ့သည်ဟု ပြောဆိုနေကြသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ယင်းကဲ့သို့ အဓမ္မပြုကျင့်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါက ၎င်းတို့အား ပြန်လည် တိုင်ကြားရန်နှင့် တိုင်ကြားမှုများ အားလုံးကို အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်တာဝန်ယူဆောင် ရွက်လျက်ရှိသည့် ရခိုင်ပြည်နယ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကော်မတီကလည်း ပြောကြားခဲ့ပြီးဖြစ်ပါကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့်ရှ်နိုင်ငံဘက်တွင် တရားစွဲဆိုသည် ဖြစ်စေ၊ မြန်မာ နိုင်ငံဘက်တွင် တိုင်ကြား သည်ဖြစ်စေ မိမိတို့အနေဖြင့် ၎င်းတို့တိုင်ကြားပါက အမှုဖွင့်စစ်ဆေးသွားပြီး အရေးယူ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီးဖြစ်ပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ယင်းကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ယခု အချိန်အထိ တိုင်ကြားမှုမရှိသေးပါကြောင်း၊ အဓမ္မပြုကျင့်မှုကို မည်သည့် နိုင်ငံကမျှ လက်ခံခြင်းမရှိသည့် အတွက် ယင်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်နာစေရန် ပိုမိုချဲ့ကားပြောတတ်ကြသည့် အချက်ကိုမှု အဆွေတော်တို့ အနေဖြင့် ထည့်သွင်းစဉ်းစား ရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် အဆိုပါအမှုကိစ္စသည် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လုံးဝ ဆက်စပ်မှုမရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်အနေဖြင့်လည်း အဆိုပါအမှုကိစ္စဖြစ်ပွားမှုကို လုံးဝ လက်ခံခြင်းမရှိပါကြောင်း၊ အဆိုပါကိစ္စရပ် နှင့်ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေမှုအပေါ် အစိုးရကကြေညာထားပြီး ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့ တပ်မတော် အနေဖြင့် အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များကို ဆက်လက် ကူညီဆောင်ရွက် ပေးသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်ဖြစ်စဉ်တို့တွင် ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အေးဝင်း ခေါင်းဆောင်သည့်အဖွဲ့က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါကြောင်း၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖြစ်စဉ်တွင် လုံခြံုရေးတပ်ဖွဲ့များအား ၀င်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ ရွာများသို့ ၀င်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်း စသည့်တို့ ပြုလုပ်ရာတွင် တိုက်ခိုက်သူ အနည်းဆုံး အင်အား ၆၀၀၀ မှ အများဆုံး ၁၀၀၀၀ ကြားရှိမည်ဟု ခန့်မှန်း ခဲ့ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် သက်သေပေါင်း ၃၂၀၀ ကျော်ကို စစ်ဆေးခဲ့ပြီး ၈၀၀ ကျော်ကလည်း စာဖြင့်ရေးသား၍ ထွက်ဆိုခဲ့ပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ထွက်ဆိုချက်ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် လူပေါင်း ၆၀၀၀ နှင့် ၁၀၀၀၀ ကြား အကြမ်းဖက်မှု ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပါကြောင်း ပြောကြား သည်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ် Ms. Karen Pierce က အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှု များအား ပြန်လည် တိုက်ခိုက်ရာတွင် အင်အားမည်မျှသုံးစွဲခဲ့သည်ကို သိရှိလိုပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့အနေဖြင့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သူများကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် အနည်းဆုံး ၎င်းတို့နှင့် တူညီသည့် အင်အားသုံးစွဲလိမ့်မည်ဟု အများစုက တွက်ဆကြလိမ့်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာမှ တာဝန်ရှိ သူများအား အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့ဖူးပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်အနေဖြင့် လုံခြံုရေး တာဝန်ယူသည့်အချိန်တွင် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သူများ၏ အင်အားထက် များစွာနည်းပါးသည့် အင်အား ကိုသာ သုံးစွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ ကိန်းဂဏန်းအားဖြင့် ပြောကြားရမည်ဆိုပါက ၎င်းတို့၏ အနည်းဆုံး အင်အားဖြစ်သော လူဦးရေ ၆၀၀၀ ထက်ပင်များစွာ နည်းပါးပါကြောင်း၊ အတိအကျပြောရမည်ဆိုပါက မိမိတို့တပ်မတော် အနေဖြင့် အင်အား ၁၀၀၀ ကျော်ကိုသာအသုံးပြုခဲ့ပြီး အများဆုံးအင်အား ၂၀၀၀ အထက် ပိုမိုအသုံးပြုခဲ့ခြင်းမရှိပါကြောင်း၊ မိိမိတို့အနေဖြင့် အင်အား ၁၀၀၀ နှင့် ၂၀၀၀ ကြားကိုသာ အသုံးပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် ကိုယ်စားလှယ်များထံသို့ အစီရင်ခံစာ စာအုပ်ကို ပေးအပ် ထားပါကြောင်း၊ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် လေ့လာဖတ်ရှုနိုင်ပါကြောင်း၊ အဆိုပါအစီရင်ခံစာ စာအုပ်တွင် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သူတို့၏ ပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့သည့် ဓာတ်ပုံများကိုလည်း ထည့်သွင်းပေးထားပါကြောင်း၊ စာအုပ်များအပြင် Memory Stick ကိုလည်း ထည့်သွင်းပေးထားပြီး အဆိုပါပစ္စည်းများတွင် ပါရှိသော အကြောင်းအရာများမှာ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ထားသည့် အကြောင်းအရာများဖြစ်ပြီး အဆွေတော်တို့အား တရားဝင်ပေးအပ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါမှတ်တမ်းများထဲတွင် ၎င်းတို့၏ ရက်စက်သည့်လုပ်ရပ်များစွာကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့ အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာကို အပြည့် အစုံထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သော်လည်း အချို့သော ထုတ်ပြန်ချက်များကို သတင်းအမှောင်ချထားခြင်း ခံခဲ့ရသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ မိမိတို့ ထုတ်ပြန်သည့် သတင်းအချက်အလက်များကို နိုင်ငံတကာမှ ရရှိခဲ့ခြင်း မရှိပါကြောင်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ် တွင် အရေးယူသည့်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ အမှု ၃ ခုသာ ရှိသည့်အတွက် မိမိတို့လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်မှု နည်းပါးလျက်ရှိသည်ဟု ပြောကြားချက်နှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့ အနေဖြင့် စုံစမ်းစစ်ဆေး၍ဖော်ထုတ် နိုင်သည့် ပြစ်မှုအားလုံးကို အရေးယူဆောင်ရွက်ခဲ့ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အရေးယူခဲ့သည့် နောက်ဆုံးပြစ်မှုမှာ လူ သတ်မှုဖြစ်ပြီး ကျူးလွန်ခဲ့သူ ရ ဦးကိုလည်း ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ်စီချမှတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါကြောင်း၊ ပြစ်မှုကျူးလွန် သည်ဟု ပေါ်ပေါက်ပါက မိမိတို့အနေဖြင့် လုံးဝခွင့်လွှတ်ပေးခြင်းမရှိဘဲ အပြစ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်ကိစ္စရပ်သာမက တစ်နိုင်ငံလုံးတွင်ဖြစ်ပွား ခဲ့သည့်ကိစ္စရပ်များတွင်လည်း မိမိတိို့တပ်မတော်က ပြစ်မှုများစွာ ကျူးလွန်လျက်ရှိသည်ဟု ပြောကြားနေကြပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် တပ်မတော်အပေါ် စွပ်စွဲထားသည့် စွပ်စွဲ ချက်အားလုံးကို စစ်ဆေးခဲ့ပါကြောင်း၊ ထိုသို့စစ်ဆေး၍ အဖြစ်မှန်ပေါ် ပေါက်ပါက ကျူးလွန်သူများအားလုံးကို အရေးယူအပြစ်ပေးခဲ့ပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်အနေဖြင့် ထိုသို့ အပြစ်ကျူးလွန်ခြင်း ကိုလည်း လုံးဝခွင့်မလွှတ်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ဆက်လက်ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့ တပ်မတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသည့် တပ်မတော်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် တစ်ခုတည်းသော တပ်မတော်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံကို ကာကွယ်ရန်တာဝန်ရှိသည့် တပ်မတော်ဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသည့် တပ်မတော်ဖြစ်သည့် အတွက် နိုင်ငံတကာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ချိုးဖောက်၍မရ ဆိုသည့်အချက်ကို ကောင်းစွာနားလည်သဘောပေါက်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်၏ ဆောင်ရွက်ချက် များနှင့်ပတ်သက်၍ ထုတ်ပြန်ထားသည့် ထုတ်ပြန်ချက်များကို နိုင်ငံတကာက သတင်း အမှားများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကာ မိမိတို့အပေါ်တွင် ပြောဆိုမှုများရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ပါ၍ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် မိမိတို့ထုတ်ပြန်ထားသည့် အချက် အလက်များကို သေချာစွာဖတ်ရှုစေလိုပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသည့် တပ်မတော်ဖြစ်ပြီး မိမိကိုယ်တိုင်မှာလည်း တပ်မတော်၏ အကြီးအကဲ တစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း မိမိတို့နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင်သမ္မတရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်အနေဖြင့် သမ္မတ၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင်သာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်သည် မြန်မာ နိုင်ငံအစိုးရ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင်သာရှိသည်ဟု ပြောကြားလိုပါကြောင်း၊ မိမိတို့တပ်မတော်အနေဖြင့် ဥပဒေက ပေးအပ်ထားသည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်အရ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နေခြင်းသာရှိပြီး ဥပဒေကို ကျော်လွန်၍ မည်သည့် အရာကိုမျှ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခွင့်မရှိပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် မိမိတို့တပ်မတော်အပေါ် အများစုက နားလည်မှုလွဲမှားနေသည်ကို တွေ့ရှိနေရပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ဆက်လက်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးသွားသည့် ဒုက္ခသည်များအား ပြန်လည်လက်ခံရေး နှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့ အနေဖြင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်မှ စ၍ မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီဟု ပြောကြားခဲ့ပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်မှ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ရာတွင် များစွာ နှောင်နှေးမှုရှိနေသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါကြောင်း၊ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် အစောပိုင်းတွင် ဆွေးနွေးခဲ့သည့် အတိုင်း စာရွက်စာတမ်းဖြည့်စွက်ရာ၌ အချက်အလက်များ ပြည့်စုံမှုမရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ဟူသော အချက်မှာလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့နှစ်နိုင်ငံအကြားတွင် ပြုလုပ်ထားသည့် သဘောတူညီ ချက်အရ အချက်အလက်များ ပြည့်စုံစွာ ပေးအပ်ရမည်ဟု ပါရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် စိစစ်၍မရရှိနိုင်သည့် အချက်အလက်များနှင့် မည်ကဲ့သို့ လက်ခံဆောင်ရွက်သွားမည်ဟူသော အချက်ကိုနားလည် သဘောပေါက် ရန်လိုအပ်ပါ ကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နှစ်နိုင်ငံအကြားတွင် ပြုလုပ်ထားသည့် သဘောတူညီချက် အတိုင်း လက်ခံသွားရန် အဆင်သင့်ရှိနေပြီဖြစ်ပါကြောင်း၊ အဆွေတော်တို့အနေဖြင့် မေလ ၁ ရက်တွင်သွား ရောက်ကြည့်ရှုမည်ဆိုပါက ပြန်လည်လက်ခံရန်အတွက် ပြင်ဆင် ထားပြီးဖြစ်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် အဆွေတော်တို့ အနေဖြင့် လိုက်လံ ကြည့်ရှုရုံသာမက ကြိုက်နှစ်သက်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များကို တိုက်ရိုက်တွေ့ဆုံ၍ စိတ်ကြိုက်မေးမြန်းနိုင်ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ဆက်လက်ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့အနေဖြင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြော ကြားထားပြီး ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက စိုးရိမ်ပူပန်နေသည့် တပ်ပြင်ဆင်မှုနှင့် ပတ်သက််၍ ပြုလုပ်ထားခြင်းမရှိပါကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနေဖြင့် စိုးရိမ်မှုလွန်ကဲကာ ထိုကဲ့သို့ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မိမိအနေဖြင့် ထင်မြင် ယူဆမိပါကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့အကြားတွင် သုံးနိုင်ငံထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်ဒေသရှိပါကြောင်း၊ အဆိုပါနေရာတွင် လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းသူ အဖွဲ့အစည်း ရှိသည့်အတွက် မိမိတို့၏ တပ်များရှိနေသည့်အချက်မှာ မှန်ကန်ပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ နှစ်နိုင်ငံ ပတ်သက်သည့် နယ်မြေများတွင် မိမိတို့၏တပ်များ မရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ သဘော တူညီချက်ကို ချိုးဖောက်၍ မည်သည့် ကိစ္စရပ်ကိုမျှ လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိပါကြောင်း၊ မိမိတို့ တပ်မတော် အနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ချက်များအားလုံး မှတ်တမ်းတင်ထားရှိပါကြောင်း၊ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ မိမိတို့နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရရှိ သည့်အချိန်မှစ၍ ယနေ့အချိန်အထိ တပ်မတော်၏ ဆောင်ရွက်ချက် များအားလုံးကို ရေးမှတ်ထားသည့်မှတ်တမ်းများရှိပါကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် ပြည်သူလူထုအပေါ်တွင် ပြစ်မှုကျူး လွန်မှုများရှိပါက အဆိုပါပြစ်မှုများအပေါ်တွင် ပြန်လည်အရေးယူခံရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့၏သမိုင်းကို မိမိတို့ ကိုယ်တိုင်ရေးထိုး သွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သည့် ၅ နှစ်အတွင်း ပြစ်မှုများကို ပြန်လည်ရွေးထုတ်ပြီး ပြောကြားလိုပါကြောင်း၊ အရပ်ဘက် တိုင်းရင်းသားများအပေါ်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ပြစ်မှုအတွက် တာဝန်ရှိသည့် တပ်မမှူး ၁ ဦးကို ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်ချမှတ်ခဲ့သော ဖြစ်စဉ်နှင့် မိမိကိုယ်ကို ခုခံ ကာကွယ်မှုဖြစ်သော်လည်း လူသတ်မှုဟု သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ် ချမှတ်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ် လည်းရှိပါကြောင်း၊ ထို့ပြင် အရပ်ဘက် တိုင်းရင်းသား ၁ ဦးကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့်အတွက် ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ် ချမှတ်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်၊ နာကျင်အောင်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့် ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်နှင့် နောက်ဆုံးတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် အင်းဒင်၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လူသတ်မှုကြောင့့် ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ်စီချမှတ်ခဲ့သော ဖြစ်စဉ်များရှိခဲ့ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
ယင်းဖြစ်စဉ်များကို ကြည့်ရှုခြင်းအားဖြင့် မိမိတုုိ့တပ်မတော်သည် ပြစ်မှုကျူးလွန် သူများအား ခွင့်လွှတ် ပေးခြင်းမရှိသည်ကို ဖော်ပြနေပါကြောင်း၊ တပ်မတော်၏ ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် နိုင်ငံ၏ ဆောင်ရွက်ချက် များအားလုံးကို သတင်းများထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အဆိုပါသတင်းများသည် နိုင်ငံတကာသို့ ရောက်ရှိသည့်အခါ သတင်းအမှားများဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ အဆိုပါ သတင်း အမှားများ အပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ရေးသားသည့်အတွက် အစီရင်ခံစာများမှာလည်း မှားယွင်းနေ သည်ကို တွေ့ရှိရပါကြောင်း၊ အဆိုပါသတင်းများအပေါ်တွင် ချင့်ချိန်၍ သုံးသပ်ဆောင်ရွက် ပေးစေလိုပါကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် နိုင်ငံကိုယ်စားပြု တပ်မတော်ဖြစ်သည့်အတွက် စည်းကမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ တင်းကြပ်စွာ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က ဆက်လက်ပြောကြားရာတွင် အမေရိကန် နိုင်ငံမှ ဒုတိယ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်က ရခိုင်ပြည်နယ်ကိစ္စရပ်သည် International Issue ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြား ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြဿနာများသည် ပြည်တွင်း၌သာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အတွက် ပြည်တွင်းရေးကိစ္စကို အခြေခံ၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါကြောင်း၊ ဘင်္ဂါလီများအနေဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးသည့်အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် လိုအပ်သည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သင့်သည်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါကြောင်း ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က မိမိဆွေးနွေးပြောကြား ခဲ့သည့်အချက်များ သည် မိမိတို့၏အခြေ အနေမှန်များအား ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုအရ အကူ အညီပေးရေးကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့အနေဖြင့်လက်ခံခဲ့ပါကြောင်း၊ သို့သော် အဆိုပါဒေသတွင် နေထိုင် သူများအား အကူအညီပေးအပ်ရာတွင် တန်းတူညီမျှ ရှိစေရန်လိုအပ်ပါကြောင်း၊ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ဒေသခံတိုင်းရင်း သားများ၏ လိုလားချက်များမှာ များစွာအရေးကြီးပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏လိုလားချက် များအား အလေးထားဆောင်ရွက်မှသာ လုပ်ငန်းများအောင်မြင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် မေလ ၁ ရက်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်ခရီးစဉ်၌ လိုလားချက်အတိုင်း ပြောဆိုမည့်အစား ၎င်းတို့အား သေချာစွာ မေးမြန်းစေလိုကြောင်း၊ မည်သည့်ကန့်သတ်ချက်မျှ ထားရှိခြင်းမရှိပါကြောင်း၊ မည်သည့်နေရာသို့မဆို သွားရောက်နိုင်ပြီး မည်သူ့ကိုမဆို မေးမြန်းနိုင်ပါကြောင်း၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိပြီး မှန်ကန်စွာဆောင်ရွက် သွားစေလိုကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံတွင်လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဆူပူအကြမ်းဖက်မှု ပြဿနာများ၊ ငြင်းခုံနေသည့် ပြဿနာများအား ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့် ချစ်ကြည် ရင်းနှီးစွာ နေထိုင်သွားလိုပါကြောင်း၊ မိမိတို့လျှောက်လှမ်းနေသည့် နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် အေးချမ်းမှုရှိပြီး ပြည်သူများမှ စိတ်ချမ်းသာစွာဖြင့် တိုင်းပြည်အတွက် ကောင်းမွန် အောင်လုပ်ဆောင်သည့် ကိစ္စရပ်များအား မိမိတို့တပ်မတော်အနေဖြင့် များစွာလိုလားပါ သည်ဟု ပြန်လည်ပြောကြားခဲ့သည်။
